Okul öncesi çocuklarının duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: BİLAL MACUN

Danışman: İLKAY ULUTAŞ

Özet:

Araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş çocukların duygusal zekâ düzeylerini ve öğretmenlerinin duygusal zekâ ile ilgili görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırmada yakınsak karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutu ilişkisel tarama modeli, nitel boyutu ise olgubilim desenine göre tasarlanmıştır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Sullivan Çocuklar için Duygusal Zekâ Ölçeği, Sullivan Çocuklar için Kısa Empati Ölçeği, Sullivan Öğretmenler için Çocukların Duygusal Zekâlarını Değerlendirme Ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen Öğretmenlerin Duygusal Zekâya İlişkin Görüş ve Uygulamalarını Belirleme Formu ile toplanmıştır. Çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Ağrı il merkezindeki resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 411 çocuk ile 21 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nicel sonuçları çocukların duygusal zekâsının cinsiyet, yaş, doğum sırası, kardeş sayısı, annenin öğrenim durumu, annenin çalışma durumu, anne ve babanın yaşı ve ailenin gelir durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı fark göstermediğini; babanın öğrenim durumu ve babanın çalışma durumuna göre anlamlı fark gösterdiğini ortaya koymuştur. Çocukların empati düzeylerinin yaş, cinsiyet, doğum sırası, kardeş sayısı, annenin ve babanın öğrenim durumu, anne ve babanın çalışma durumu, anne ve babanın yaşı, ailenin gelir düzeyine göre anlamlı fark göstermediği tespit edilmiştir. Öğretmen gözlemlerine göre çocukların duygusal zekâları değerlendirildiğinde cinsiyet, yaş, doğum sırası, kardeş sayısı, anne babanın yaşına göre anlamlı fark gözlenmediği; anne babanın öğrenim durumu, çalışma durumu ve ailenin gelir düzeyine göre anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Çocukların duygusal zekâları ile empati ve öğretmenler tarafından değerlendirilen duygusal zekâ puan ortalamaları arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın nitel kısmından elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin duygusal zekâ kavramını genel olarak tanımlayabildikleri, özelliklerini ifade edebildikleri, etkinlikler sırasında çocukların duygusal zekâ özelliklerini gözlemleyebildikleri ve çoğunlukla gözlem yaptıkları, duygusal zekâ gelişimini en çok ailenin etkilediğini düşündükleri, duygusal zekâ gelişimini desteklemek için drama etkinliklerine sıklıkla başvurdukları, çocukların duygusal zekâsının cinsiyet, anne babanın yaşı ve ailenin gelir durumu gibi faktörlerden etkilediğini ifade ettikleri tespit edilmiştir.