Kırsal mimari mirasın korunması bağlamında konstrüksiyon, malzeme ve sürdürülebilirlik ilkelerinin belgelenmesi: Kastamonu Bey köy örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, MİMARLIK ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FEYZA HALI KABATAŞ

Danışman: Özlem Sağıroğlu Demirci

Özet:

Kırsal mimari miras, koruma çalışmalarında çok daha hızlı bir şekilde değişime ve bozulmaya uğramış; geçmişin belgelerini oluşturan değerler yok olmuş / olmaktadır. Bu değerler geçmiş medeniyetlerin ve toplumların tecrübesi ile oluşmuş en yüksek işlevsellik, estetik ve yararlılığa sahip kırsal yapılar kapsamında; sürdürülebilir malzeme, en az enerji ile en fazla kazancın sağlanması gibi pratik çözümleri de kapsamaktadır. Ancak belgelenmelerinden önce kaybolan bu değerler, binlerce yıllık bilgi birikiminin gelecek nesillere aktarılamadan kaybı anlamına gelmektedir. Kastamonu ili Taşköprü ilçesine bağlı Bey köyü de ahşap ve taş malzemenin bir arada pratik çözümlerle kullanımını içeren, yöresel mimari kimliği ile önemli ve özgün bir yerleşim özelliği göstermektedir. Tez kapsamında; arazi çalışmasında yapılan yerinde tespitlerle birlikte Bey köyü geleneksel konut dokusunu oluşturan yapılar, arazi koşullarına göre konumlanışı ve yönlenişi, plan ve cephe özellikleri, yapım teknikleri, yapı malzemesi seçimi, plan elamanları ve mekân organizasyonu açısından incelenerek detaylı tipolojik analizler oluşturulmuştur. Elde edilen veriler bağlamında sürdürülebilir tasarım kriterleri belirlenmiş, mekânsal fonksiyon şemaları ve yerel yapı malzemesi kullanımlarına göre işlevsellik, ekonomi ve erişilebilirlik kavramları değerlendirilmiştir. Bu çalışma ile amaçlanan, kırsal mimari üretimler üzerinden yapılan kavramsal değerlendirmeler, yapı kültürüne yönelik mimari özellikler, malzeme ve detay çözümleriyle belge niteliği taşıyan yapı ve yapı unsurlarının korunması ve bilimsel çalışmalara altlık oluşturmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Kastamonu, kırsal mimari, koruma, konstrüksiyon, sürdürülebilirlik