İlkokul Müdürlerinin Dağıtılmış Liderlik Özellikleri İle Öğretmenlerin İş Doyumu Algıları Arasındaki İlişki (Ankara İli Örneği)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhammet İbrahim Akyürek

Danışman: FİGEN EREŞ

Özet:

Bu araştırmanın amacı ilkokul yöneticilerinin dağıtılmış liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumu algıları arasındaki ilişki düzeyini belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda öğretmenlerin algısına göre okul yöneticilerinin dağıtılmış liderlik özelliklerinin düzeyi, öğretmenlerin iş doyum düzeyleri, dağıtılmış liderlik rollerinin ve iş doyumunun bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı ve iş doyumu ve dağıtılmış liderlik rolleri arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın modeli betimsel nitelikte ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini Ankara'nın sosyo-ekonomik düzeyi farklı olan üç ilçesindeki özel ve devlet okullarında görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Belirlenen ilçeler; Çankaya, Keçiören ve Gölbaşıdır. Bu ilçelerden Çankaya ilçesi, sosyo-ekonomik düzeyi en yüksek, Gölbaşı ilçesi ise en düşük sosyo-ekonomik düzeye sahiptir. Araştırmanın örneklemi 296 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada okul yöneticilerinin dağıtılmış liderlik davranışlarını ölçmek için Hulpia ve arkadaşları tarafından geliştirilen (2009) ve Özdemir (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan Dağıtılmış Liderlik Envanteri (DLE) (Distributed Leadership Inventory- DLI) kullanılmıştır. Öğretmenlerin iş doyumu algılarını belirlemek için ise Gündüz (2008)' ün araştırmasında kullandığı Minnesota İş Doyumu Anketi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin, okul müdürlerinin Liderlik Fonksiyonlarına ilişkin algılarının sık sık düzeyinde olduğu anlaşılmaktadır, öğretmenlerin Liderlik Ekibi Uyumu alt ölçeğine yönelik algıları ise katılıyorum düzeyindedir. Öğretmenlerin iş doyumu memnunum düzeyindedir. Okul müdürlerinin dağıtılmış liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumları arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır. Öğretmenlerin görüşleri okulun bulunduğu ilçenin sosyoekonomik durumuna göre değişmektedir. Dağıtılmış Liderlik algısının okulun bulunduğu sosyoekonomik koşullara göre nasıl değiştiğini içeren ve sosyoekonomik farklılıkların dağıtılmış liderlik algısına etkisini ölçen bilimsel çalışma sonuçları, Türkiye'deki okullarda dağıtılmış liderliğin uygulanmasına rehber olabilir. Öğretmenlerin örtük liderlik yapılarını belirleyecek araştırmalar, okul müdürü ve öğretmenlerin etkileşimini belirleyen algısal bağlantıların anlaşılmasını sağlayabilir. Öğretmenlerin sorumluluk alma, aldığı sorumluluğu yerine getirecek bilgi ve beceriye sahip olma ve bu sorumluluğu yerine getirmede gerekli motivasyon ve bilgiye sahip olabilmesine yönelik hesap verebilirlik, koçluk, mentorlük gibi yönetsel önlemler, dağıtılmış liderliğin okullarda uygulanabilirliğini sağlayabilir.