Sağlık yönetimi eğitimine yönelik bütünleşik teknoloji kabul ve kullanım modeli önerisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: FATMA MANSUR

Danışman: EBRU KILIÇ ÇAKMAK

Özet:

Araştırmanın amacı sağlık yöneticilerinin ve sağlık yönetimi eğitimi alan lisans öğrencilerinin teknoloji kullanım durumları ile teknoloji kabul ve kullanım niyetine etki eden faktörleri ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak ve sağlık yönetimi eğitimine yönelik bütünleşik teknoloji kabul ve kullanım modeli önermektir. Araştırmanın evrenini Ankara'da kamu, özel ve üniversite hastanelerinde görev yapan sağlık yöneticileri ve Ankara'da sağlık yönetimi lisans eğitimi alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmada keşfedici araştırma yöntemi seçilmiştir. Araştırmada nitel ve nicel verileri elde etmek amacıyla dört aşamalı bir yol izlenmiştir. İlk aşamasında sağlık yöneticilerinin teknoloji kullanım durumlarını ayrıntılı bir şekilde ortaya koymak amacıyla 22 yönetici ile görüşme yapılmıştır. İkinci aşamada sağlık yöneticilerinin teknoloji kabul ve kullanımını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla 303 yöneticiye Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kabul ve Kullanım Niyeti anketi uygulanmıştır. Üçüncü aşamada ilk iki aşamada elde edilen veriler doğrultusunda sağlık yönetimi lisans eğitimi alan öğrencilerin teknolojik yeterlik ve almış oldukları teknoloji eğitimin yeterliğine ilişkin derinlemesine veri elde etmek amacıyla 63 öğrenci ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Dördüncü aşamada ise sağlık yönetimi lisans eğitimi alan 601 öğrenciye elde edilen veriler doğrultusunda farklı değişkenlerin de dahil edildiği Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kabul ve Kullanım Niyeti anketi uygulanmıştır.Görüşme ve odak grup görüşmelerinin analizinde teknoloji kabul ve vii kullanım niyetine etki eden faktörlere yönelik meta-analiz yapılmıştır. Yönetici ve öğrencilere ayrı ayrı uygulanan Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kabul ve Kullanım Niyeti ölçeğinden elde edilen nicel verilerin analizinde Statistical Package for Social Sciences (SPSS) paket programı kullanılmıştır. Araştırmada sağlık yönetiminde teknoloji kullanımının çok önemli ve gerekli olduğu; sağlık yönetimi eğitimi alan öğrencilerin de hastane yönetimi, iletişim ve insan ilişkileri, bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanma, tıbbi cihaz ve tıbbi terminoloji bilgi ve becerilerine sahip olarak mezun olmaları gerektiği, öğrencilerin teknoloji kullanımı konusunda yetersiz oldukları, öğrencilere üniversitede verilen teknoloji eğitiminin herhangi bir katkısının olmadığı, eğitimin yetersiz olduğu, uygulama ağırlıklı eğitim verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre sağlık yöneticilerinin teknoloji kabul ve kullanım niyetine ait varyansı açıklayan değişkenlerin göreli önem sırasına göre; algılanan yarar, algılanan kullanım kolaylığı, sosyal etki, kaygı ve gönüllülük olduğu görülmüştür. Sağlık yönetimi eğitiminde ise teknoloji kabul ve kullanım niyetine ait varyansı açıklayan değişkenlerin göreli önem sırasına göre; algılanan yarar, algılanan kullanım kolaylığı, özyeterlik, sosyal etki, kolaylaştırıcı durumlar ve yeterli eğitim olduğu sonucuna varılmıştır.