Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: DEMET KARDAŞ
Danışman: GIYASETTİN AYTAŞ
Özet:Bu çalışmanın amacı; sosyoekonomik ve sosyokültürel bakımdan dezavantajlı çocukların, Türkçe Öğretiminde okuma-anlam gelişimlerini öğrenci, aile, okul ve çevre etkileşiminde tespit etmek, geleceğe yönelik dezavantajlılarda daha etkin ve kalıcı bir Türkçe Öğretimi için çözüm önerilerinde bulunmaktır. Çalışmada bu amaçlar doğrultusunda dezavantajlı öğrencilere ilişkin nitel ve nicel verilerin birlikte el alındığı karma model kullanılmıştır. Dezavantajlı öğrencilerin bulunduğu okullardaki okul yöneticileri ve Türkçe öğretmenlerinin bu grup ile ilgili bilgi düzeyleri; öğretmenlerin ders kitabı, öğretim programı ve teknolojik araçlar hakkında görüşleri, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Dezavantajlı grupta yer alan öğrencilerin Türkçe Öğretim Programında bulunan okuma-anlama ile ilgili kazanımları gösterme sıklıkları; okuma-anlama gelişimleri, araştırmacı tarafından geliştirilen okuma-anlama gözlem formu ve uygulanan sınavlarla tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçları, okul yöneticileri ve Türkçe öğretmenleri tamamına yakını okullarında ve girdikleri sınıflarda dezavantajlı (yoksul, korunmaya muhtaç, tek ebeveynli, kendisi veya ailesi suça bulaşmış, sokakta veya başka bir sektörde çalışan) öğrenci bulunduğunu ifade etmiştir. Okul yöneticileri ve Türkçe öğretmenleri tamamına yakınının, dezavantajlı öğrencilerle ilgili; lisans, yüksek lisans, doktora programlarında ve MEB'in hizmet içi eğitimlerinde akademik bilgi almadığı tespit edilmiştir. Türkçe öğretmenlerinin dezavantajlı öğrencilerle yaşadıkları sorunlar sıralamasında akademik başarısızlık son sırada gelmektedir. Türkçe öğretmenleri de tıpkı okul yöneticileri gibi, akademik başarısızlığa gelene kadar halledilmesi gereken temel problemler olduğunu ifade etmişlerdir. Öğretmenler; dezavantajlı öğrencilerin, ailelerinin düşük sosyoekonomik ve diğer olumsuz özellikleri nedeniyle geleceğe dair akademik bir amaçlarının olmadığını; mevcut ders kitabının, programın ve ders materyallerinin dezavantajlı öğrencilere uygun olmadığını belirtmişlerdir. Deney grubu beşinci ve yedinci sınıf öğrenciler için hazırlanan okuma alanı kazanım gözlem formuna göre, bu öğrencilerin analiz, sentez, değerlendirme ile ilişkili kazanımların çok azını; bilgiye yönelik kazanımları ise orta düzeyde gerçekleştirdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, dezavantajlı öğrencilerin eğitim yoluyla topluma kazandırılması için MEB (program, ders kitabı, ders materyali, öğretmen istihdamı), eğitim fakülteleri, yerel yönetimler, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının ortak hareket edeceği politikalara ihtiyaç vardır.