Türkiye'de ömrünü tamamlamış araçların geri kazanımı İçin ağ tasarımı ve karma tamsayılı matematiksel Modeli


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Eray Demirel

Danışman: HADİ GÖKÇEN

Özet:

Birçok endüstride imalatçıları karar almada çevresel faktörleri de göz önünde bulundurmaya zorlayan yönetmelikler bulunmaktadır. Otomobil sektörü bu endüstrilerden birisidir ve Avrupa Birliği üyesi ülkeler başta olmak üzere, pek çok ülkede ömrünü tamamlamış araçların geri dönüşümünü garanti altına alan düzenlemeler mevcuttur. Türkiye'de hurda araçların geri kazanımı, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 2009 yılında resmi gazetede yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Yönetmeliğe göre, imalatçılar hurda araçları son kullanıcılardan bir ücret talep etmeksizin almakla, arındırmakla, sökme, işleme ve geri dönüştürmekle yükümlüdürler. Bu tezde, yönetmeliğin getirdiği yükümlülükleri sağlamak ve geri dönüşüm sürecini etkili bir şekilde yönetmek için, tersine lojistik ağ yapısı tasarlanmış ve karma tamsayılı matematiksel programlama modeli geliştirilmiştir. Matematiksel model, Türkiye'nin başkenti ve ikinci büyük şehri olan Ankara için gerçek hayat problemi üzerinde çözülmüştür. Tezde ayrıca gelecek yıllardaki araç sahipliğini ve hurda araç sayılarını tahmin etmek üzere bir modelleme yaklaşımı kullanılmış ve uzun dönemde hurda araçların ortalama sayılarını temel alan senaryo analizleri geliştirilmiştir. Örnek olay çalışması ve senaryo analizleri lojistik ağının zaman içerisindeki davranışı hakkında önemli ipuçları vermiştir. Gelecek dönemlerde hurda araç sayılarındaki artışlar, açılacak tesis sayılarında ve sistem maliyetinde de artışa neden olmuştur.