Polikistik over sendromunda CYP 17 gen polimorfizminin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Öğrenci: YAĞMUR ÖNER

Danışman: LEYLA AÇIK

Özet:

Polikistik over sendromu (PKOS), kronik yumurtlayamama ve buna bağlı adet düzensizlikleri, serumda androjen seviyelerinin yüksek olması ve ultrason görüntüsünde polikistik yumurtalıkların varlığı ile teşhis edilen, bununla birlikte artmış insülin düzeyi ve insülin direnci ile karakterize çok faktörlü bir hastalıktır. PKOS pek çok endokrin bozukluğu içerdiği için gelişiminde genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. CYP 17 geninin kodladığı P450c17? enzimi androjen sentez metabolizmasında görev alır. Bu sebeple bu gende meydana gelen bir bozukluğun PKOS tablosunda yer alan aşırı androjen seviyesinden sorumlu olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızın amacı, Türk toplumunda görülen PKOS?un, CYP 17 gen polimorfizmi ile arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bunun yanı sıra sağlıklı bireyler ile PKOS hastası bireyler arasında ve PKOS hastası bireylerin farklı genotipleri arasında biyokimyasal parametrelerin fark gösterip göstermediğini tespit etmektir. Çalışmamızda hasta grubunu 119 PKOS teşhisi konulmuş kişi temsil ederken, kontrol grubunu 136 sağlıklı birey oluşturmuştur. PKOS grubunda CYP 17 geni TC genotipine sahip 27, TT genotipine sahip 92 birey tespit edilmişken; kontrol grubunda TC genotipine sahip 5, TT genotipine sahip 131 kişi bulunmuştur. Kontrol ve hasta gruplarında CC genotipine sahip birey bulunmamıştır. Hasta grubunda T allel sıklığı %77,32, C allel sıklığı %22,68 olarak tespit edilmiştir. Kontrol grubunda ise T allel sıklığı %96,3, C allel sıklığı %3,7 değerlerinde bulunmuştur. Genotip ve allel dağılımları Ki-Kare (?2) testi ile değerlendirilmiş ve CYP 17 geni C/T polimorfizmi ile PKOS arasında istatistiksel olarak ilişki bulunduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Bütün gruplarda biyokimyasal parametre olarak çeşitli hormon ölçümleri yapılmış ve HOMA indeksi hesaplanmıştır. Gruplar arasında biyokimyasal değerler bakımdan istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunup bulunmadığına Nonparametric Mann-Whitney U Testi ile bakılmıştır. PKOS?lu kadınların LH, FSH, Total Testosteron, Serbest Testosteron, Serbest T3, DHEA-S (Dihidroepiandosteron sülfat), Estradiol, Progesteron, Prolaktin, Açlık kan şekeri düzeyi, Açlık İnsülin düzeyi, Trigliserit, LDL Kolestrol ve HOMA düzeyleri ortalaması, kontrol grubundaki kadınlara göre daha yüksek değerde bulunmuştur. İstatistiksel olarak LH, Total Testosteron, DHEA-S, açlık kan şekeri düzeyi, açlık insülin düzeyi, Trigliserit, Total Kolesterol, HDL Kolestrol, LDL Kolestrol ve HOMA değerleri bakımından anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0.05). Kontrol grubundaki TC ve TT genotipine sahip iki grup arasında biyokimyasal parametreler bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p>0.05). Hasta grubunda ise TC genotipine sahip kadınlarda Açlık kan şekeri düzeyi, LH, FSH, TSH, Serbest T4 ve Estradiol değerleri ortalamaları TT genotipine sahip kadınlara göre yüksek düzeyde bulunmuştur. Nonparametric Mann-Whitney U Testi sonucuna göre; LH, Estradiol ve DHEA-S parametreleri birbiriyle kıyaslandığında PKOS grubundaki TC ve TT genotipine sahip iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuç olarak, CYP 17 geni C/T polimorfizmi ile PKOS arasında bir ilişki tespit edilmiştir.