Türkiye ve İngiltere'de edebiyat öğretimi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Öğrenci: YASEMİN UZUN

Danışman: İSMET ÇETİN

Özet:

Türkiye ve İngiltere'de Edebiyat Öğretimi adlı bu çalışmada Türkiye ve İngiltere'de edebiyat öğretimi öğretim programı, ders kitapları, yaklaşımlar, yöntem ve teknikler ile sınıf içi uygulamalar esas alınarak değerlendirilmiştir. Araştırmada modern yöntemlerle anlatılan edebiyat dersindeki başarı oranını geleneksel yaklaşımlarla anlatılan edebiyat dersindeki başarı oranı ile karşılaştırarak edebiyat öğretimi için en uygun yaklaşımı tespit etme amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara (Türkiye), Londra ve Liverpool (İngiltere)'da lise seviyesindeki okullar oluşturmaktadır. Araştırma grubu Ankara'da Bahçelievler Deneme Lisesi, Alparslan Lisesi, Çağrıbey Anadolu Lisesi ve Gazi Çiftliği Lisesi'ndeki 9, 10, 11 ve 12. sınıfları, Liverpool'da Holly Lodge Girls College ve Notre Dame Catholic College'daki KS4'ü, Türk Dili ve Edebiyatı dersi öğretmenleri ile İngilizce dersi öğretmenlerini kapsamaktadır. Araştırmanın örneklemi Ankara'dan 160 öğrenci ve 4 öğretmen, Liverpool'dan 80 öğrenci ve 2 öğretmenden oluşmaktadır. Öğrenciler iki gruba ayrılmıştır. Bir gruba geleneksel yaklaşımla ders anlatılmış, diğer gruba modern yaklaşımlarla ders anlatılmıştır. Derste kullanılan yaklaşım, teori, strateji, yöntem ve teknikler dört hafta gözlenmiş ve kaydedilmiştir. Ders değerlendirmeleri için üç test kullanılmıştır: ön-test, son-test ve kalıcılık testi. Toplanan veriler SPSS 12 (Statistic Package For Social Science) programı ile çözümlenmiştir. Kamera kayıtları ve gözlem formları ise nitel yöntemle değerlendirilmiştir. Tarama modeli ve çözümleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada hem nicel hem de nitel değerlendirme yapılmıştır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, önemi ve sınırlılıklarına, varsayımlara, konu ile ilgili araştırmalara yer verilmiştir. Kavramsal çerçevede karşılaştırmaya yönelik zemin hazırlamak amacıyla eğitim sistemi ve ortaöğretim, öğretim programı, ders kitapları ve materyalleri, teori, yaklaşım, strateji, yöntem, teknik ile sınıf içi uygulamalar hakkında teorik bilgi verilmiştir. Ayrıca Türkiye ve İngiltere'de ortaöğretimin ve edebiyat öğretiminin tarihçesi içerik, yapı ve yaklaşımlar bakımından incelenmiştir. Bulgu ve yorumlarda eğitim sistemi ve orta öğretim, öğretim programı, teori, yaklaşım, strateji, yöntem ve teknikler, ders kitapları ve materyalleri ile sınıf içi uygulamalar Türkiye ve İngiltere'de karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Sınıf içi uygulamalarda ders sonu değerlendirme soruları nicel yolla, kamera kayıtları ve gözlem formları nitel yolla değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde her iki ülkede edebiyat öğretiminin değerlendirmesi yapılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Anahtar kelimeler: Edebiyat eğitimi, İngiltere, Türkiye, eğitim, eğitim sistemi ve ortaöğretim, edebiyat öğretimi, öğretim programı, teori, yaklaşım yöntem, teknik, ders kitabı, sınıf içi uygulamalar.