Madde Bağımlılarında Beslenme, İştah Durumu Ve Bağımlılık Şiddeti İlişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serkan Aslan

Danışman: NEVİN ŞANLIER

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışma Ankara Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezinde Ocak- Kasım 2016 döneminde doktor tarafından madde bağımlılığı tanısı konan, tedavi protokolünü kabul eden ve yatarak tedavi gören, 17-45 yaş arası, 121 gönüllü erkek madde bağımlısı üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya kronik hastalığı olanlar ve madde bağımlılığı bir yıldan az olanlar dahil edilmemiştir. Çalışmada bireylere ait genel bilgilerin alındığı anket formu, iştah durumlarını değerlendirmek için basitleştirilmiş beslenme iştah anketi (Simplified Nutrition Appetite Questionnaire, SNAQ) uygulanmış ve beslenme durumları 24 saatlik geriye dönük hatırlatma yöntemiyle besin tüketim kayıtları alınarak saptanmıştır. Bağımlılığın farklı boyutlarıyla bağımlılık şiddetini değerlendirmek için bağımlılık profil indeksi, malnütrisyon durumlarını belirlemek için subjektif global değerlendirme (SGD) formu uygulanmıştır. Son olarak tedavi merkezinden rutinde alınan biyokimyasal parametreler kullanılmış ve bireylerin antropometrik ölçümleri usülüne uygun olarak alınmıştır. Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 24,3±5,11 yıl ve eğitim durumlarının %60,3 ünün ortaokul olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin %98,3 ünün sigara, %92,6 sının eroini her gün kullandığı görülürken, yaklaşık 5 yıldır madde (alkol ve sigara dışında) kullanmaktadır. katılımcıların %51,2 sinin günde bir ana öğün tükettikleri, %77,2 sinin öğün atlama nedeninin iştahsızlık veya canının istememesi olduğu belirlenmiştir. Bireylerin günlük diyetle aldıkları enerji yaklaşık 2884,9 kkal, karbonhidrat 393,6 g, protein 88,2 g, yağ 106,0 g olup; %94,2 sinde karbonhidrat, %70,2 sinde protein tüketiminin fazla olduğu, %51,3 ünde posa tüketiminin yetersiz olduğu bulunmuştur. Bireylerin SNAQ anketi puanına göre %14 ünün vücut ağırlığı kaybı riski olmadığı, %86,0 sının vücut ağırlığı kaybı riskinin olduğu görülmüştür. Katılımcıların %96,7 sinin bağımlılık şiddetinin yüksek, %3,3 ünün orta, subjektif global değerlendirmeye göre bireylerin %53,7 sinin orta derecede malnütrisyon, %46,3 ünün iyi beslenmiş olduğu saptanmıştır. Bağımlılık şiddetinin beslenme ve iştah durumundan etkilendiği, SGD ye göre beslenme durumu ve SNAQ puanı ile bağımlılık şiddeti arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. İştahsızlık ve malnütrisyon madde bağımlılarında görülen önemli problemlerdendir. Bu etmenler ile bağımlılık şiddeti arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Ancak bu ilişkiyi açıklayabilmek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.