Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: KÜBRA EKE
Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK
Özet:Bu araştırma, Ankara ili sınırları içerisindeki farklı sosyoekonomik bölgelerde yaşayan (i) 4-6 yaş grubundaki çocukların sosyal davranışlarını belirlemek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesini, (ii) çocukların sosyal davranışları üzerinde demografik değişkenlerin etkisinin incelenmesini ve (iii) çocukların sosyal davranışları ile ebeveyn tutumları, aile algısı ve aile içi örüntüler arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlamıştır. Araştırmanın yöntem aşamasında keşfedici sıralı karma model benimsenmiştir. Araştırmada üç farklı çalışma grubu mevcuttur. Araştırmanın nitel verilerin elde edilerek ölçeğin geliştirilme sürecine yönelik çalışmaların gerçekleştirildiği Çalışma Grubu-I, alt ve üst sosyoekonomik düzeylerde, 4-6 yaş aralığında yer alan 60 çocuktan oluşmaktadır. Nicel verilerin elde edildiği Çalışma Grubu-II, 4-6 Yaş Sosyal Davranış Ölçeği nin geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapıldığı 4-6 yaş aralığındaki 541 çocuktan oluşmaktadır. Çalışma Grubu-III ise çocukların sosyal davranışları ile ebeveyn tutumları, aile algısı ve aile içi örüntüler arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlandığı 4-6 yaş aralığındaki 136 çocuk ve 136 anne-baba grubundan oluşmaktadır. Elde edilen veriler ile gerçekleştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri, 4-6 Yaş Sosyal Davranış Ölçeği olarak adlandırılan ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir. Çocukların sosyal davranışlarının; çocukların yaşına, cinsiyetine, kişilik özelliğine, kardeş sayısına, doğum sırasına, anne-baba öğrenim durumuna, annenin çalışma durumuna ve ailenin gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Çocukların okul öncesi eğitime devam süresi, anne-baba yaşı değişkenlerinin ise sosyal davranışları üzerinde anlamlı farklılık oluşturmadığı tespit edilmiştir. Ek olarak bu değişkenlerden; çocuğun yaşı ve cinsiyeti, annenin çalışma durumu, ailenin gelir düzeyi, çocuğun doğum sırası değişkenlerinin, çocukların sosyal davranışları üzerinde yordayıcılığa sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların aile algılarında sosyal davranışlarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Çocukların sosyal davranışları ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişki incelendiğinde, anne tutumlarının çocukların işbirliği, saldırganlık, liderlik, çekingenlik ve uyum davranışları ile ilişkili olduğu; baba tutumlarının iş birliği, saldırganlık, çekingenlik ve uyum davranışları ile ilişki olduğu belirlenmiştir. Çocukların sosyal davranışları üzerinde, annenin izin verici, otoriter ve demokratik tutumu ile babanın demokratik tutumunun yordayıcılığa sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çocukların işbirliği, saldırganlık, uyum ve destek davranışları ile aile içi örüntüler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.