Mekanın ağsal ilişkiler üzerinden tanımlanmasında yakınlık ilişkileri: Alanya turizm sektörü örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: MELİSA BIYIKLI

Danışman: FATMA ERDOĞANARAS

Özet:

Uluslararasılaşma sürecinin hızlanması, küreselleşme, ulaşım ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler dünyada tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektörünün de boyutunu ve kapsamını önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu kapsamda bir taraftan deniz-kum-güneş turizminin yerini alternatif turizm türlerine bırakması, diğer taraftan yeni turizm destinasyonlarının sektörde daha fazla pay almaya başlaması ile turizm sektöründe farklı rekabet stratejileri ön plana çıkmaya başlamıştır. Bu çerçevede, turizm sektöründe yer alan firmalar arasındaki yerel ağlar ve yakınlık ilişkileri rekabet stratejisi olarak büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma yakınlık kavramının değişen anlamını ve önemini, özellikle ağ yapıları üzerindeki rolünü Antalya'nın en eski turizm bölgesi olan Alanya örneğinde açıklama amacını taşımaktadır. Öncelikle yakınlık kavramı, türleri ve yakınlığın farklı ağ ilişkileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla literatür araştırması yapılmıştır. Ardından Alanya turizm sektöründe önde gelen kurum, kuruluş, oda ve birlikler ile yüz yüze görüşmeler yapılmış ve Alanya ilçesinde yer alan 66 adet konaklama işletmesi ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Alanya turizm sektörü ağ ilişkilerinde yakınlığın değerlendirilmesi için ki kare-bağımsızlık testi, çapraz tablolama ve Monte Carlo similasyon yöntemlerinden yararlanılmıştır. Alan çalışmasının bulgularına göre Alanya turizm sektöründe orta ölçekli (50-499 yatak), yaşlı ve aile şirketi türünde firmaların çoğunlukta olduğu görülmektedir. Alanya turizm sektörünün ağ yapıları incelendiğinde firmaların büyüklüğü ve yabancı müşteri oranı arttıkça, kurulan ağ ilişkileri de arttığından bu sayede firmaların yenilikçilik düzeyinin, hizmet niteliğinin, finansal gücünün ve kurumsallaşma düzeyinin yükseldiği görülmektedir. Alanya turizm sektöründe tüm firmalarda en önemli yakınlık türünün coğrafi yakınlık olduğu, ancak firma ölçekleri büyüdükçe ve yabancı müşteri oranı arttıkça coğrafi yakınlığın öneminin azaldığı ortaya koyulmaktadır. Tedarik, hizmet, bilgi edinme ve konaklama faaliyetine dayalı ilişki ağları yerel bir karakter gösteriyorken, müşteri ağları ise küreselleşmektedir. Ayrıca çalışmanın bulguları, sektördeki başarılı firmaların ağ yapılarında farklı yakınlık türlerinin homojen düzeylerde etkili olduğu görülmektedir.