Opiyat bağımlılığı olan erkek bireylerde bilişsel işlevlerin temiz kalma sürelerine göre değerlendirilmesi

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: BUKET KOPARAL

Danışman: ZEHRA ARIKAN

Özet:

Opiyat bağımlılığı, kullanımı ile ilişkili olarak belirgin problemlere yol açmasına karşın, kullanımının tekrarlandığı ve sürdürüldüğü bir dizi fizyolojik, davranışsal ve bilişsel belirtilerle karakterizedir. Ülkemizde ve tüm dünyada sıklığı giderek artmaktadır. Bağımlılıkla başetmenin ilk adımı beyinde yaptığı hasarları tanımlamaktır. Bunu tanımlamak gidişat hakkında da bilgi verir. Opiyatların beyinde yol açtığı hasarlarla ilgili çelişkili sonuçlar mevcuttur. Bu çalışmada opiyat bağımlılığı olan erkek bireylerde bilişsel işlevlerin temiz kalma sürelerine göre değerlendirilmesi ve bilişsel işlevleri etkileyen diğer faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma Şubat 2017- Nisan 2017 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş olup, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Polikliniği'ne başvuran 15-40 yaş grubu arasında Opioid Bağımlılığı tanısı konulan, detoksifikasyon tedavisini tamamlamış, idame tedavi almakta olan, çalışmaya dahil edilme ölçütlerini karşılayan ve aynı zamanda çalışma için gönüllü olan 96 yetişkin erkek birey katılmıştır. Hastalar temiz kalma sürelerine göre üç gruba ayrılmıştır. Hastalara nöropsikolojik test öncesinde sosyodemografik veri formu, Beck Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği verilmiştir. Sonrasında yaklaşık 45 dakika süre ile hastalara Wisconsin Kart Eşleme Testi, Rey İşitsel-Sözel Öğrenme Testi, Stroop testi, Sözel Akıcılık testi, Saat Çizme testi uygulanmıştır. Çalışmaya kontrol grubu alınmamış, normal bireylerle karşılaştırma için BİL-NOT bataryasının norm değerleri kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına bakıldığında, norm değerleri ile karşılaştırıldığında örneklem grubunun bilişsel işlevler açısından anlamlı bozukluk sergilemediği, 0-3 ay temiz olan hasta grubunun 1 yıldan uzun süredir temiz olanlara göre uzun süreli bellek ve odaklanmış dikkatinin daha iyi olduğu, eğitim düzeyi daha yüksek olan bireylerin bilişsel fonksiyonlarının daha iyi olduğu, çoklu madde kullanım süresi, maddeye başlama yaşı, tedaviye başvuru sayısının ise bilişsel işlevlerin bazılarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.