Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SÜLEYMAN KÖSE
Danışman: Saniye Bilici
Özet:Toplu beslenme sistemlerinde karşılaşılan problemlerin başında iş sağlığı ve güvenliği gelmektedir. Bu çalışma, toplu beslenme hizmeti veren kurumların iş sağlığı ve güvenliği riskleri belirlenerek, çalışan personelin geçirmiş olduğu iş kazaları, meslek hastalıkları ve bunların beslenme durumu ve iş stresi ile ilişkisinin belirlenmesi amacıyla planlanıp yürütülmüştür. Çalışma, Ankara da bulunan bir devlet üniversitesine bağlı 6 mutfak ve bu mutfaklara bağlı yemekhanelerde gerçekleştirilmiştir. Araştırma birinci aşamasında, mutfakların fiziki koşulları değerlendirilmiş ve iş kazasına sebep olabilecek riskler belirlenmiştir. İkinci aşamada ise, bireylerin iş kazası geçirme durumları, meslek hastalıkları ile ilgili yaşadıkları semptomlar ve stres durumunun belirlenmesi amacıyla bir anket formu uygulanmış, bir günlük besin tüketimleri ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Çalışanların %57,6 sının yanma, %58,9 unun kesilme, %59,5 inin kayma/düşme kazası geçirdiği, aşçıların diğer meslek gruplarına göre daha yüksek iş stresine sahip olduğu ve yüksek iş stresi yaşayan bireylerin daha fazla iş kazası geçirdiği (%69,6) bulunmuştur. Çalışmada son 1 yıl içerisinde aşçıların %26,9 unun, garsonların %39 unun ve bulaşıkçıların %24,0 ünün solunuma bağlı ve alerjik semptomlar geçirdiği, aşçıların %26,9 u, garsonların %24,4 ü ve bulaşıkçıların %68,0 inin ellerinde egzama ile ilgili semptomlar bulunduğu belirlenmiştir. Aşçıların %71,6 sının, garsonların %85,4 ünün ve bulaşıkçıların %82,0 sinin kas iskelet sistemi ağrıları yaşadığı, belirlenmiştir. Aşçıların %59,7 si, garsonların %70,7 si ve bulaşıkçıların % 60,0 ı ana öğün atlamaktadır. Erkek bireylerin %76,9 unda potasyum, %82,4 ünde kalsiyum ve %63,9 unda magnezyum alımları yetersiz, kadın bireylerin %82,0 sinde potasyum, %54,0 ünde folat, %80,0 ninde kalsiyum %52,0 sinde magnezyum ve % 72,0 sinde demir alımları yetersiz bulunmuştur. İş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesinde, mutfaklardaki tehlikelerin belirlenerek risk değerlendirilmesinin yapılması, gerekli önleyici ve düzeltici faaliyetlerin uygulanması iş sağlığı ve güvenliği açısından önemlidir