Bitki materyali ve teşhis anahtarı kullanımının bitkilerin çeşitliliğini öğrenmede öğrencilerin akademik başarısına ve bilginin kalıcılığına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SÜNDÜS BÜŞRA YALMANCI

Danışman: Sönmez Girgin

Özet:

Bu araştırmanın amacı; doğal ortamlarında gözlemlenemese de bu araştırmada kullanılan

bitki koleksiyonu ile bitkileri tanımak, varlığından haberdar olmak, bitki çeşitliliğini fark

etmek ve bitkiye ulaşılmasının mümkün olmadığı zamanlarda bitki örneklerini

gözlemlemektir. Bitki koleksiyonu ile bitkilerin sınıflandırılması yapılırken, beşinci sınıf

öğrencilerine sınıflandırma becerisi kazandırmak ve bu sınıflandırma sırasında, öğrenci

seviyesine uygun olarak hazırlanmış teşhis anahtarının kullanımını öğretmek amaçlanmıştır.

Araştırma ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desenli bir araştırmadır. 2016-2017

eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde, bir devlet ortaokulunda, beşinci sınıf öğrencileri ile

yürütülmüştür. Araştırmanın işlem grupları toplam 64 öğrenciden (deney grubu 32 öğrenci,

kontrol grubu 32 öğrenci) oluşmuştur. Her iki grupta da yapılandırmacı yaklaşıma uygun

ders etkinlikleri uygulanmıştır. Bitkiler konusu akıllı tahta sunusu yardımıyla anlatım, soru

cevap ve tartışma yöntemleri kullanılarak anlatılmıştır. Deney grubunda, kontrol grubundan

farklı olarak teşhis anahtarı ile gösterip yaptırma ve çiçekli bitki koleksiyonu ile rol yapma

tekniği kullanılmıştır. Her iki grupta da öğretim, araştırmacı tarafından yürütülmüş, haftada

4 ders saatinden toplam bir hafta sürmüştür. Araştırma verileri başarı testi ile toplanmıştır.

Deney ve kontrol gruplarına başarı testi, ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Başarı testi

bir ay sonra kalıcılık testi olarak (tekrar) uygulanmıştır. Araştırmada bağımlı değişkenler (ön

vi

test, son test ve kalıcılık testi) ile ilgili araştırmanın hipotezleri (null hipotezleri) SPSS 22

programı kullanılarak, ilişiksiz örneklem t-testi ve ilişkili örneklem t-testi ile analiz

edilmiştir. Analiz öncesi, parametrik hipotez testlerinden olan t-testinin normallik varsayımı,

Kolmogorov-Smirnov testi ve Shapiro-Wilk testi ile test edilmiştir. Normallik varsayımına

ek olarak, varyans-kovaryans matrislerinin homojenliği varsayımı, Box M testi ile test

edilmiş ve test sonuçları bu varsayımın sağlanmasa da göstermiştir. Uygulama öncesi her iki

gruba da başarı testi, ön test olarak uygulanmıştır. İşlem gruplarında ön test sonuçları

ilişkisiz örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda deney ve kontrol

grubu öğrencilerinin ön test ortalamalarının istatistiksel anlamda denk olduğu görülmüştür.

İşlem grupları, ön test ortalamaları açısından denk oldukları için son test ve kalıcılık testi

ortalamaları ilişkisiz örneklem t-testi ile karşılaştırılmıştır. Bu testler sonucunda, deney ve

kontrol gruplarının son test ve kalıcılık testi ortalamaları arasında anlamlı bir farkın var

olduğu belirlenip null hipotezleri reddedilmiştir. Son test ve kalıcılık testi sonuçlarında

deney grubunun ortalaması kontrol grubunun ortalamasından daha büyüktür. Uygulanan üç

testin birbirini etkileyip etkilemediği ilişkili örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Yapılan

analize göre, deney grubunda son test ile kalıcılık testi ortalamaları arasında istatiksel

anlamda fark olduğu gözlenmiştir. Kontrol grubundaki öğrencilerin kalıcılık ve son test

ortalamaları arasındaki fark, deney grubundaki öğrencilerin test ortalamaları farkından daha

yüksektir. Bu durumda deney grubunda bilginin kalıcılığının sağlandığı söylenebilir.

Araştırma sonuçlarına göre teşhis anahtarı ve bitki koleksiyonu materyali kullanımının,

bitkiler konusunu öğrenmede, beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarını olumlu

etkiledikleri ve bilginin kalıcılığını sağladıkları bulgusuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sınıflandırma, Bitki Koleksiyonu, Teşhis Anahtarı