Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SÜNDÜS BÜŞRA YALMANCI
Danışman: Sönmez Girgin
Özet:
Bu araştırmanın amacı; doğal ortamlarında gözlemlenemese de bu araştırmada kullanılan
bitki koleksiyonu ile bitkileri tanımak, varlığından haberdar olmak, bitki çeşitliliğini fark
etmek ve bitkiye ulaşılmasının mümkün olmadığı zamanlarda bitki örneklerini
gözlemlemektir. Bitki koleksiyonu ile bitkilerin sınıflandırılması yapılırken, beşinci sınıf
öğrencilerine sınıflandırma becerisi kazandırmak ve bu sınıflandırma sırasında, öğrenci
seviyesine uygun olarak hazırlanmış teşhis anahtarının kullanımını öğretmek amaçlanmıştır.
Araştırma ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desenli bir araştırmadır. 2016-2017
eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde, bir devlet ortaokulunda, beşinci sınıf öğrencileri ile
yürütülmüştür. Araştırmanın işlem grupları toplam 64 öğrenciden (deney grubu 32 öğrenci,
kontrol grubu 32 öğrenci) oluşmuştur. Her iki grupta da yapılandırmacı yaklaşıma uygun
ders etkinlikleri uygulanmıştır. Bitkiler konusu akıllı tahta sunusu yardımıyla anlatım, soru
cevap ve tartışma yöntemleri kullanılarak anlatılmıştır. Deney grubunda, kontrol grubundan
farklı olarak teşhis anahtarı ile gösterip yaptırma ve çiçekli bitki koleksiyonu ile rol yapma
tekniği kullanılmıştır. Her iki grupta da öğretim, araştırmacı tarafından yürütülmüş, haftada
4 ders saatinden toplam bir hafta sürmüştür. Araştırma verileri başarı testi ile toplanmıştır.
Deney ve kontrol gruplarına başarı testi, ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Başarı testi
bir ay sonra kalıcılık testi olarak (tekrar) uygulanmıştır. Araştırmada bağımlı değişkenler (ön
vi
test, son test ve kalıcılık testi) ile ilgili araştırmanın hipotezleri (null hipotezleri) SPSS 22
programı kullanılarak, ilişiksiz örneklem t-testi ve ilişkili örneklem t-testi ile analiz
edilmiştir. Analiz öncesi, parametrik hipotez testlerinden olan t-testinin normallik varsayımı,
Kolmogorov-Smirnov testi ve Shapiro-Wilk testi ile test edilmiştir. Normallik varsayımına
ek olarak, varyans-kovaryans matrislerinin homojenliği varsayımı, Box M testi ile test
edilmiş ve test sonuçları bu varsayımın sağlanmasa da göstermiştir. Uygulama öncesi her iki
gruba da başarı testi, ön test olarak uygulanmıştır. İşlem gruplarında ön test sonuçları
ilişkisiz örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda deney ve kontrol
grubu öğrencilerinin ön test ortalamalarının istatistiksel anlamda denk olduğu görülmüştür.
İşlem grupları, ön test ortalamaları açısından denk oldukları için son test ve kalıcılık testi
ortalamaları ilişkisiz örneklem t-testi ile karşılaştırılmıştır. Bu testler sonucunda, deney ve
kontrol gruplarının son test ve kalıcılık testi ortalamaları arasında anlamlı bir farkın var
olduğu belirlenip null hipotezleri reddedilmiştir. Son test ve kalıcılık testi sonuçlarında
deney grubunun ortalaması kontrol grubunun ortalamasından daha büyüktür. Uygulanan üç
testin birbirini etkileyip etkilemediği ilişkili örneklem t-testi ile analiz edilmiştir. Yapılan
analize göre, deney grubunda son test ile kalıcılık testi ortalamaları arasında istatiksel
anlamda fark olduğu gözlenmiştir. Kontrol grubundaki öğrencilerin kalıcılık ve son test
ortalamaları arasındaki fark, deney grubundaki öğrencilerin test ortalamaları farkından daha
yüksektir. Bu durumda deney grubunda bilginin kalıcılığının sağlandığı söylenebilir.
Araştırma sonuçlarına göre teşhis anahtarı ve bitki koleksiyonu materyali kullanımının,
bitkiler konusunu öğrenmede, beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarını olumlu
etkiledikleri ve bilginin kalıcılığını sağladıkları bulgusuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sınıflandırma, Bitki Koleksiyonu, Teşhis Anahtarı