RÜZGAR BACASINI GELENEKSEL EVDE SÜRDÜRÜLEBİLİR PASİF SOĞUTMA TEKNİĞİİ OLARAK KULLANMANIN ETKİSİ (SUDAN-KHARTUM)


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ARCHITECTURE, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Abdallah Ahmed ABDALLAH ALI

Danışman: Cüneyt Kurtay

Özet:

Yazın kurak mevsiminde günlük sıcaklığın 47 oC dereceye kadar ulaştığı Sudan’da konutlardaki iç mekan konfor koşulları insanların yaşam koşullarını zorlamaktadır. Bu amaçla doğal soğutma için bir havalandırma tekniği olan rüzgar bacası uygulaması, Orta Doğu'da sıcak-kuru iklime sahip birçok ülkede kullanılmaktadır. Sudan'da bugüne kadar hiç kullanılmayan bu teknik, bu araştırmanın konusu olarak ele alınmıştır. Araştırmada, Hartum'da geleneksel binalarda soğutma sistemini iyileştirmek ve enerji tüketimini azaltmak hedeflenirken, sosyo-kültürel boyut sorunları, yerel iklim koşulları ve bağlamı dikkate alınmıştır. Çalışmada, rüzgar bacasını pasif bir soğutma tekniği olarak kullanan modern, sürdürülebilir bir bina örnek olarak tasarlanmıştır. Bu tasarım sırasında rüzgar bacalarının tasarımındaki farklı uygulamalar ele alınarak, Sudan-hartum'daki konutlarda iç hava sıcaklığını nasıl etkilediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Geleneksel yöntemlerin, çağdaş Sudan evleri için uygun pasif havalandırma veya soğutma çözümleri geliştirme potansiyeli sunabilmesi için yorumlanabileceği düşüncesi ile yukarıda belirtilen hedeflere ulaşmak için dört aşamalı bir araştırma önerilmiştir. Bunlar; (a) konut düzeninin verimliliğini tasarım konfigürasyonları ve kütle, konut tasarımı ve kullanılan yapı malzemeleri açısından analiz edilmesi, (b) geleneksel Sudan evlerinde ısıl konfor şartlarının sağlanamamasının nedenlerinin incelenmesi ve Sudan'ın sıcak ve kuru bölgelerinde uygulanabilecek pasif soğutma tekniklerinin incelenmesi. (c) rüzgar bacasının tasarımındaki farklı etkilerin ayrı ayrı simüle edilerek sonuçlarının elde edilmesi, (d) elde edilen sonuçların değerlendirilmesi ve yorumlanması. Çalışmada rüzgar bacasının çeşitli tasarımlarını değerlendirmek ve ardından en uygun tasarımı elde etmek için simülasyon programı (DesignBuilder) kullanılmıştır. Hartum'daki konutlar için bulunan en uygun sonuca ulaştıktan sonra bu uygulamaya su spreyi ilavesi ile bir hibrid çözüm önerisi de getirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler : Rüzgar bacası , Doğal havalandırma, Su spreyi, Hartoum Şehri