Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: LEYLA TEVFİKOĞLU PEHLİVAN
Danışman: GAMZE AKBULUT
Özet:Bu çalışma diyabetik wistar albino ratlarına uygulanan iki farklı test diyeti olan yüksek ve tekli doymamış yağ asitleriyle zenginleştirilmiş çok yüksek yağlı diyet ile kontrol diyetlerinin glisemik kontrol ve lipid profili üzerine etkilerini incelemek üzere yürütülmüştür. Trakya Üniversitesi Deney Hayvanları Birimi nde yürütülen bu çalışmaya 36 adet wistar albino erkek rat dahil edilmiştir. Bir grubu kontrol grubu (KG) olarak belirlenmiş ve diğer 3 gruba streptozotosin (35 mg/kg) ile diyabet oluşturulmuştur. Araştırmanın hazırlık aşaması, başlangıç ve sonunda ratlardan kan numuneleri alınmış ve vücut ağırlığı takibi yapılmıştır. Dört haftalık deney sonunda tekli doymamış yağ asitleriyle zenginleştirilmiş çok yüksek yağlı diyabet (ÇYYDG) grubunun diğer gruplara göre açlık plazma glukoz (APG) düzeyi ve vücut ağırlığında (VA) önemli derecede azalma saptanmıştır (p<0,05). Grupların trigliserid (TG) düzeyleri benzer bulunmuş olup (p>0,05), ÇYYDG nda azalma düzeyinin en yüksek olduğu dikkat çekicidir (p<0,05). Standart diyabet grubunun (SDG) KG a göre LDL kolesterol (LDL-K) düzeylerindeki azalma istatiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Çok yüksek yağlı diyabetik diyetle beslenen ratların, SDG ve KG na göre VLDL kolesterol (VLDL-K) düzeyindeki azalma istatiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Çalışmada ÇYYDG nin tüm diğer gruplara göre HDL kolesterol (HDL-K) düzeyleri en yüksek düzeyde olduğu (p<0,05). Tüm gruplarda toplam kolesterol (TK), insülin ve glukagon düzeylerindeki artış anlamlı değildir (p>0,05). Çok yüksek yağlı diyabet grubunda APG ve VA (r=0,787, p=0,012) arasında güçlü, pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Yüksek yağlı diyet ile beslenen diyabetik ratlarda APG ve TG düzeyleri (r=0,889, p=0,019), APG ve VLDL-K (r=0,889, p=0,019) düzeyleri arasında pozitif yönde ve anlamlı çok güçlü bir ilişki bulunmuştur. Sonuç olarak, diyabetin tıbbi beslenme tedavisinde diyette tekli doymamış yağ asitlerinin ve posa düzeyinin arttırılması glisemik kontrol ve lipid profilinin iyileştirilmesinde olumlu etkiye sahiptir; ancak etkilerinin değerlendirilmesi için daha büyük örneklemli ve geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.