Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Merve ERDOĞAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Kayhan Çağlar
Eş Danışman: Elif Ayça Şahin
Özet:
Hastanede yatan hastalarda nozokomiyal kan dolaşımı enfeksiyonlarının önemli bir kısmı intravenöz kateter enfeksiyonları kaynaklıdır. Yüksek mortalite-morbidite oranı ve maliyeti nedeniyle kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonlarının önlenmesine yönelik çalışmalar ön plana çıkmaktadır. Çalışmamızda, S. aureus ve S. epidermidis ile bakteriyel, C. albicans ve C. parapsilosis ile fungal in vitro kateter enfeksiyon modeli geliştirilmiştir. Antimikrobiyal fotodinamik tedavi (aFDT), belirli bir dalga boyuna sahip görünür ışık kaynağı (LED, Light Emitting Diode), fotosensitizör madde (FS) ve oksijen bileşenlerinden meydana gelmektedir. Bu etkileşim sonucunda açığa çıkan reaktif oksijen türleri/tekil oksijen hedef mikroorganizma üzerine sitotoksik etki göstermektedir. Çalışmada biyofilm oluşumu basamağından önce veya sonra katetere belirlenen tedavi yöntemi uygulanmıştır. Kateterde profilaktik FDT ile önleyici, terapötik FDT ile tedavi edici etki araştırılmaktadır. Fotosensitizör olarak kırmızı LED için metilen mavisi ve toluidin mavisi O, yeşil LED için rose bengal ve eosin Y, mavi LED için ribofilavin ve kurkumin kullanılmıştır. Fotodinamik tedavinin in vitro kateter modelinde biyofilm üzerine etkisi; biyofilm biyokütlesinin ölçümü ve hücre canlılığı testi ile kantitatif, taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile kalitatif olarak incelenmiştir. Her mikroorganizma için elde edilen veriler deney grupları ve tedavi uygulanmayan kontrol grupları karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada istatistiksel ve görsel farklılık anlamlı bulunduğu için fotodinamik tedavinin kateter modelinde biyofilm yapısı üzerine etkili olduğu, ancak her mikroorganizma için etkinliğin fotosensitizör ve LED kombinasyonlarına göre değişkenlik gösterdiği bulunmuştur. Staphylococcus için en etkili kombinasyonlar metilen mavisi ile kırmızı LED ve rose bengal ile yeşil LED iken, Candida için toluidin mavisi O ile kırmızı LED ve kurkumin ile mavi LED kombinasyonlarıdır. İn vitro modelleme çalışmamızın sonuçları, FDT’nin kateterle ilişkili enfeksiyonları önlemek ve tedavi etmek için potansiyel yeni bir yaklaşım olabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler : Fotodinamik Tedavi, Biyofilm, Kateter, Candida, Staphylococcus