Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUĞÇE NURİYE KALIN
Danışman: Tijen Önkol
Özet:
Bu çalışmada İrbesartan-Amlodipin-Hidroklorotiyazit sabit doz kombinasyonunun dört farklı
dozu için eş zamanlı tayininin UPLC (ultra performans sıvı kromatografisi) yöntemi ile
yapılması ve analitik yöntem validasyonu yapılması amaçlanmıştır. Çalışılan standartlar
Hidroklorotiyazit, Amlodipin ve İrbesartan sırasıyla CTX Life Sciences Pvt. Ltd, Glochem
Industries Ltd ve Apeloa firmalarından temin edilmiştir. Plot tablet seri no: 0614D003
(Pharmet İstanbul Turkiye). Waters Acquity UPLC H Class cihazı ve fotodiyot array dedektör
ile çalışılmıştır. Kromatografik ayırma Waters Acquity UPLC BEH C 18 kolonu (50 mm×2.1
mm, 1.7 μm) ile yapılmıştır. Mobil faz olarak fosfat tamponu (pH 3.0)/ asetonitril 63:37 (v/v)
kullanılmıştır. Akış hızı 0.5 ml/dk ve enjeksiyon hacmi 4 μl olarak ayarlanmıştır. Dedektör
dalga boyu 227 nm de çalışılmıştır. Üç bileşenin eş zamanlı tayini için eksternal yöntem
kullanılmıştır. Uygulanan kromatografik şartlar ile en iyi şekilde baseline ayrımı ve pik
keskinliği elde edilmiştir. Standartların alı konma zamanları 0.330 dk Hidroklorotiyazit, 0.830
dk Amlodipin ve 1.481 dk İrbesartan olarak tayin edilmiştir. Validasyon yönteminin bir parçası
olan teorik plaka sayısı, kuyruklanma faktörü, ayırma gücü ve tekrarlanbilirlik gibi çeşitli
parametrelerle metodun performansını kontrol etmek için sistem uygunluk testleri standart
çözelti kromatogramında yapılmıştır. İrbesartan, amlodipin ve hidroklorotiazit için doğrusallık
çalışması yapılmıştır. Geliştirilen yöntemin geçerliliğini ve uygulanabilirliğini göstermek için
geri kazanım çalışması yapılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen veriler kabul edilen kriteler
arasında olup yüksek orandaki geri kazanım yöntemin, ilaçların formülasyonunda kullanılan
katkı maddelerinden ve yardımcı maddelerden etkilenmediğini göstermektedir. Miktar tayini
validasyon işlemi için gerekli diğer parametler olan seçicilik, kesinlik ve dayanıklılık
çalışmaları yapılarak geliştirilen yöntem dört farklı doz için ayrı ayrı valide edilmiştir.
İrbesartan, amlodipin ve hidroklorotiazitin aynı anda miktar tayini için geliştirilmiş ve valide
edilmiş olan bu yeni ultra performans sıvı kromatografisi metodu hassas, hızlı, basit,
ekonomik, tekrarlanabilir, yüksek kesinlik ve doğrulukta olduğu için hammadde ve farmasötik
formülasyonlarda (dozaj formalarında) rutin kalite kontrol analizlerinde kullanılabileceği
kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler : İrbesartan, Amlodipin, Hidroklorotiyazit, Tablet, UPLC, Validasyon