Kentsel dönüşüm projelerinde soylulaştırıcı olarak TOKİ'nin rolü: Ankara ili, Aktaş mahallesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: EDA KOÇAK

Danışman: DEMET EROL

Özet:

Tarihsel süreç içerisinde dünya çapında değişen ve benimsenen bir takım politikaların kentlerin gelişim ve değişim süreçlerine de etkisi olduğu bilinmektedir. Bunlardan belki de en önemlisi neoliberal politikalar ve küreselleşmedir. Bu çalışma kapsamında neoliberal politikalar ve küreselleşmenin mekana yansıması olarak karşımıza çıkan kentsel dönüşüm projeleri ve kentsel dönüşüm projelerinin bir sonucu olarak kentsel mekanda alt gelir grubunun yaşam alanının orta veya üst gelir grubu tarafından tercih edilmesiyle yaşanan soylulaştırma kavramı ele alınmıştır. Bu kavramlar tanımlanırken ve incelenirken Türkiye'deki uygulamalarda baş aktör olan Toplu Konut İdaresi (TOKİ)'nin kuruluş amacından uzaklaşarak kentsel dönüşüm projelerinin vazgeçilmez aktörleri haline gelmesi ve bu projelerde soylulaştırıcı role bürünmesi üzerinde durulmuştur. Bahsi geçen kavramlara dair ilgili literatür taranmış ve literatüre dayandırılmak üzere TOKİ ve Altındağ Belediyesi işbirliğinde gerçekleşen kentsel dönüşüm süreci ile birlike soylulaştırma sürecini yaşayan Ankara İli, Altındağ İlçesine bağlı Aktaş Mahallesi'nde hem kentsel dönüşüm öncesinde hem de kentsel dönüşüm sonrasında alanda yaşayan 100 kişi ve kentsel dönüşüm sonrasında alana taşınan 100 kişi olmak üzere 200 kişi ile rastgele seçim yöntemi ve kar topu örneklem yöntemi birlikte kullanılarak yüz yüze hanehalkı anket görüşmeleri yapılmıştır. Yapılan görüşmelerde Aktaş Mahallesinin geçirdiği fiziki değişimin yanı sıra ekonomik ve sosyokültürel değişimlerin soylulaştırma sürecine nasıl etki ettiği üzerinde durulmuştur.