Türkiye’De Bir Vakıf Üniversitesinde Öğrenci Tükenmişliğinin Araştırılması: Altta Yatan Sebepler Ve Öneriler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, DEPARTMENT OF ENGLISH LANGUAGE TEACHING, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: SEVİM KÜÇÜKASLAN

Danışman: Zekiye Müge Tavil

Özet:

Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin tükenmişlik düzeylerini duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve mesleki yeterlilik olmak üzere üç boyutta incelemektir. Betimsel olay incelemesi olarak tasarlanan bu çalışmada, öğrencilerdeki tükenmişliğin altında yatan sebeplerin ve bu tükenmişliğin etkilerini aza indirgemek için gerekli önerilerin, hem öğrenci hem de öğretim görevlisi bakış açılarının karşılaştırılmalı analiziyle tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla, bu çalışma 2018-2019 eğitim öğretim yılında Türkiye’de bir vakıf üniversitesinin İngilizce hazırlık okulunda, elli sekiz öğrenci ve on öğretim görevlisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin tükenmişlik seviyesine odaklanan betimsel verilerin ilk bölümünde, Çapri, Gündüz, ve Gökçakan (2011) tarafından Türkçe ’ye uyarlanan Maslach Tükenmişlik Envanteri – Öğrenci Formu ve adı geçen form temel alınarak araştırmacının kendisi tarafından hazırlanan gözlem formu kullanılmıştır. Nitel veriler için öğrencilerle odak grup görüşmesi ve öğretim görevlileriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler olmak üzere iki ayrı görüşme yapılmıştır. Öğrenci ve gözlem formları kullanılarak elde edilen veriler SPSS programı ile istatiksel olarak analiz edilmiştir. Görüşmelerin analizi için ise içerik analizi yapılmıştır. Karşılaştırmalı sonuçlar, öğrencilerin duygusal tükenme seviyelerinin duyarsızlaşma ve mesleki yetersizlik seviyelerine göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. Hem öğrencilerin hem de öğretim görevlilerinin bakış açılarını yansıtan görüşmelerde, aynı programı tekrar etmelerinden ayrı olarak, ders saati ve sorumluluk sayısının öğrencilerde duygusal tükenmeye yol açtığı bulunmuştur. Ayrıca öğrencilerin duyarsızlaşmasında sınavlardan alınan düşük puanların büyük bir etkisi olduğu, müfredat içeriğinin yararına ve hazırlık programının gerekliliğine dair negatif düşüncelerin de duyarsızlaşmaya yol açtığı

vi

bulunmuştur. Görüşmelerin analizi sonucunda, öğrencilerin beklenen yeterlilik seviyesinde olmadığı, öğrenen özerkliği ve üst bilişsel stratejilere sahip olmadıkları ve sınav kaygısı yaşadıkları tespit edilmiştir. Öğrenci ve öğretmen görevlilerinin önerilerine göre, müfredat, materyaller ve sınavların yeniden düzenlenmesine ve öğrencilerin pozitif açıdan teşvik ve desteklenmesine ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Çalışma, bu bulgular ışığında yapılan bazı eğitimsel önerilerle sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler : Maslach Tükenmişlik Envanteri-Öğrenci Formu, tükenmişlik,

öğrenci tükenmişliği, İngilizce hazırlık programı