Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Öğrenci: ERDEM ATASU
Danışman: İLKAY ERDOĞAN ORHAN
Özet:Ayurvedik tıpta yüzyıllardır geleneksel olarak kullanılan Centella asiatica (L.) Urban (gotu kola) dünyadaki önemli fitofarmakoterapötiklerden biridir. Bu çalısmada, Hindistan da yetisen ve Türkiye de kültürü yapılan C. asiatica örneklerinden hazırlanan etanol ekstreleri ile Çin den ithal edilen ve % 10 asiyatikozit ve madekassozit içeren standardize ekstrenin kolinesteraz enzimlerine karsı inhibitör etkisi incelenmistir. Hindistan ve Türkiye kökenli C. asiatica ekstrelerinin tirozinaz ve lipoksijenaz enzim inhibitör etkileri de ilk defa burada tayin edilmistir. Ayrıca üç ekstrenin de, DPPH radikal süpürücü etki, demir iyonuselasyon ve demir-indirgeme antioksidan gücü yöntemleriyle antioksidan aktivitesi belirlenmistir. Ekstrelerin toplam fenol ve flavonoit miktarları spektrofotometrik olarak tayin edilmistir. Türkiye de yetisen bitki örneğinin uçucu yağ analizi gaz kromatografisi-kütle spektrometresi ile ilk defa bu çalısmada aydınlatılmıs ve Avrupa Farmakopesi nde verilen yöntemlere göre yabancı madde ve kurutmada kayıp miktarı bulunmustur. Her iki ekstrenin ve 5 adet ticari C. asiatica preparatının ince tabaka kromatografisi ile analizi yapılmıs ve bitkinin standardize ekstresi ile mukayese edilmistir. Sonuç olarak; ülkemizde genis çapta kültürü yapılması ile C. asiatica nın ekonomik olarak değerli bir ilaç hammaddesi haline gelebilme potansiyelinin olduğu düsünülmektedir