Sosyal medya araçlarından Instagramın söz varlığı açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra İPEK

Danışman: Özlem Bayrak Cömert

Özet:

Sosyal medya, Web 2.0 teknolojisi ile birlikte ortaya çıkan, kullanıcıların sadece alıcı olma konumundan çıkarak aynı zamanda içerik üretmesine de imkân tanıyan bir kitle iletişim aracıdır. Instagram ise, kullanıcılar tarafından en çok tercih edilen ikinci sosyal medya aracıdır. Fotoğraf ve video düzenlemek için iyi seçenekler sunması, kullanıcıların birbiriyle kolay etkileşim kurmasını sağlaması, diğer sosyal medya araçlarının özelliklerini de barındırarak köprü görevi üstlenmesi, kullanıcı yaş ortalamasının gençlerden oluşması ve cep telefonu kullanımının yaygınlaşmasıyla erişilebilirliğinin kolaylaşması Instagramın ortaokul yaş grubunun en çok tercih ettiği sosyal medya araçlarından olmasını sağlamıştır. Bu tezin amacı öğrenci görüşlerine dayanarak sosyal medya araçlarından Instagramın gönderilerini dil estetiği açısından incelemek ve söz varlığı açısından değerlendirmektir. Çalışma ortaokul öğrencilerinin Instagramı aktif kullandığı noktasından hareketle Instagram içeriklerinin dil estetiği açısından değerlendirilmesi ve içeriklerin söz varlığını ortaya koyma noktasında önem taşımaktadır. Tarama modelinde betimsel bir nitelik taşıyan çalışmada ölçüt örnekleme tekniği ile 14 farklı kategoriden seçilen 84 Instagram içeriği, belirlenen 21 kıstasa göre dil estetiği ve söz varlığı açısından değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda belirlenen 21 kıstas kapsamında söz varlığını ve dil estetiğini ortaya koyan önemli örneklere ulaşılmıştır. Dil estetiği unsurları ile birlikte ifade zenginliğini gösteren söz sanatları, ikileme örnekleri, cümlede anlam unsurları, anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yolları örnekleri de tespit edilmiştir. Araştırmacılar tarafından sosyal medya kültürünün dil kullanımına etkisi, sosyal medyada kullanılan dil ile ifade becerileri arasındaki ilişkinin vurgulandığı çalışmalara daha fazla yer verilmelidir. Sosyal medya ile dil becerilerinin kazandırılmasında kullanılabilecek etkinlikler planlanmalıdır. Türkçe öğretmenleri de hedef kitlelerinin kullandığı sosyal medya araçlarını ve ilgilerini tespit edip donanımlı bireyler yetiştirme üzerine çalışmalar yapmalıdır.

Anahtar kelimeler : Söz Varlığı, Dil Estetiği, Sosyal Medya, Instagram