Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERDAR SÖNMEZ
Danışman: Leyla Özgen
Özet:
Bu araştırma tarama modelinde bir
araştırma olup, araştırma evrenini Edremit ilçesinde yaşayan bireyler
oluşturmakta olup, örneklemin belirlenmesinde ise kolay ulaşılabilir örnekleme
yöntemi kullanılmıştır. Buna göre, Edremit ilçesinde ikamet eden bireyler
arasından kolay örnekleme yöntemine göre 387 birey örnekleme dahil edilmiştir. Veri
toplama aracı olarak kullanılan anket “Coğrafi İşaretli Edremit Zeytin
Yağlarının Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi Formu”, dört bölümden
oluşmaktadır. İlk bölümde demografik bilgiler, ikinci bölümünde zeytinyağı
tüketim alışkanlıkları, üçüncü bölümde sağlık ve bakım, saklama koşulları ve yemeklerde
kullanım şeklinde üç bölümden oluşmaktadır. Dördüncü bölümde zeytinyağı ile
yapılan ürünlerin neler olduğunu içeren sorulardır. Araştırma bulgularında
bireylerin yarıya yakını 1-5 yıl, yarıdan azı 6-10 yıl, 10-15 yıl ve 15 yıl ve
üzeri süreyle Edremit'te ikamet ettiği, katılımcıların büyük çoğunluğunun
Edremit’e yerleşmeden de zeytinyağı tükettiklerini belirtirken, yarıdan azı ise
daha önce zeytinyağı tüketmediğini ifade etmiştir. Zeytinyağı temin ettme
şekilleri ise yarıya yakının akraba veya komşularından, yağhane, pazar veya
marketlerden satın aldığı ve/veya kendi bahçe veya tarlalarından zeytinyağı
temin ettiği bulunmuştur. Zeytinyağı satın alırken dikkat edilen duyusal
özelliklerde; tat, koku ve rengi birlikte değerlendirdiklerini, yarıdan azı ise
sadece tat ve kokuya öncelik verdiklerini ifade etmiştir. Tüketicilerin en
fazla tercih edilen çeşidin sızma zeytinyağı olduğu, bunu natürel birinci
zeytinyağının izlediği saptanmıştır. Ayrıca, çok az tüketicinin ise tercih ettiği
zeytinyağı çeşidi hakkında fikrinin olmadığını ifade etmiştir. Katılımcıların
zeytinyağının çeşitli sağlığa yararları konusunda genel olarak olumlu
düşüncelere sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu,
sızma zeytinyağını yemeklerde çiğ olarak tüketmenin daha faydalı olduğunu
düşünmektedir. Kızartmalarda riviera veya rafine zeytinyağını kullanmayı tercih
ettiğini belirtmiştir. Coğrafi işaretli Edremit zeytinyağının bölgesel ve
ulusal düzeyde daha geniş kitlelere tanıtılması, tüketim alışkanlıklarının
pekiştirilmesi için önemlidir. Tanıtım kampanyaları, zeytinyağının duyusal
özellikleri ve sağlık faydalarına odaklanarak, özellikle genç nesiller arasında
farkındalık yaratabilir.