Coğrafi işaretli Edremit zeytinyağlarının tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, -, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERDAR SÖNMEZ

Danışman: Leyla Özgen

Özet:

Bu araştırma tarama modelinde bir araştırma olup, araştırma evrenini Edremit ilçesinde yaşayan bireyler oluşturmakta olup, örneklemin belirlenmesinde ise kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Buna göre, Edremit ilçesinde ikamet eden bireyler arasından kolay örnekleme yöntemine göre 387 birey örnekleme dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılan anket “Coğrafi İşaretli Edremit Zeytin Yağlarının Tüketim Alışkanlıklarının Belirlenmesi Formu”, dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde demografik bilgiler, ikinci bölümünde zeytinyağı tüketim alışkanlıkları, üçüncü bölümde sağlık ve bakım, saklama koşulları ve yemeklerde kullanım şeklinde üç bölümden oluşmaktadır. Dördüncü bölümde zeytinyağı ile yapılan ürünlerin neler olduğunu içeren sorulardır. Araştırma bulgularında bireylerin yarıya yakını 1-5 yıl, yarıdan azı 6-10 yıl, 10-15 yıl ve 15 yıl ve üzeri süreyle Edremit'te ikamet ettiği, katılımcıların büyük çoğunluğunun Edremit’e yerleşmeden de zeytinyağı tükettiklerini belirtirken, yarıdan azı ise daha önce zeytinyağı tüketmediğini ifade etmiştir. Zeytinyağı temin ettme şekilleri ise yarıya yakının akraba veya komşularından, yağhane, pazar veya marketlerden satın aldığı ve/veya kendi bahçe veya tarlalarından zeytinyağı temin ettiği bulunmuştur. Zeytinyağı satın alırken dikkat edilen duyusal özelliklerde; tat, koku ve rengi birlikte değerlendirdiklerini, yarıdan azı ise sadece tat ve kokuya öncelik verdiklerini ifade etmiştir. Tüketicilerin en fazla tercih edilen çeşidin sızma zeytinyağı olduğu, bunu natürel birinci zeytinyağının izlediği saptanmıştır. Ayrıca, çok az tüketicinin ise tercih ettiği zeytinyağı çeşidi hakkında fikrinin olmadığını ifade etmiştir. Katılımcıların zeytinyağının çeşitli sağlığa yararları konusunda genel olarak olumlu düşüncelere sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların büyük bir çoğunluğu, sızma zeytinyağını yemeklerde çiğ olarak tüketmenin daha faydalı olduğunu düşünmektedir. Kızartmalarda riviera veya rafine zeytinyağını kullanmayı tercih ettiğini belirtmiştir. Coğrafi işaretli Edremit zeytinyağının bölgesel ve ulusal düzeyde daha geniş kitlelere tanıtılması, tüketim alışkanlıklarının pekiştirilmesi için önemlidir. Tanıtım kampanyaları, zeytinyağının duyusal özellikleri ve sağlık faydalarına odaklanarak, özellikle genç nesiller arasında farkındalık yaratabilir.