Necîb Mahfûz romanlarının Arapçadan Türkçeye çevirilerinin erek odaklı çeviri kuramı ve çeviri stratejileri açısından incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, YABANCI DİLLER EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLFEM KURT

Danışman: Musa Yıldız

Özet:

Uzakları yakınlaştırıp, farklı toplum ve kültürlerin hem kaynaşmasına hem de kültür aktarımına

imkân veren çeviri, Arap ve Türk toplumlarının birbirleriyle geçmişten bugüne kaynaşmasına

vesile olmuştur. Bu araştırmada da amaç iki dil arasında bir çeviri hareketliliği oluşmasına katkı

sağlamak ve çevirmenlerin bu esnada kullanacakları stratejiler ve yöntemlere dair yol gösterici

olmaktır. Bu bağlamda, bu çalışmada öncelikle çeviriye ve tarihine dair kuramsal bir arka plan

verilmiş, bu çerçevede geçmişten günümüze çeviri ve çevirmen hakkında yapılan tanımlamalar,

çevirmene yüklenilen roller, ortaya atılan kuram ve stratejiler üzerinde durulmuştur. Bununla

birlikte çevirmene yol gösterici nitelikte olduğu düşünülen normlar konusuna değinilmiş ve verilen

örneklerle kuram ve stratejilerin açıklayıcı nitelikte olmasına dikkat edilmiştir. Bununla birlikte

Necîb Mahfûz‟un Arapçadan Türkçeye çevrilmiş olan, Sersera Fevka‟n-Nîl (Nil Üstünden

Gevezelik), Hân el-Halîlî ve Yevme Kutile‟z-Za„îm (Başkanın Öldürüldüğü Gün) gibi üç önemli

eseri genel çeviri stratejileri kapsamında incelenerek, çeviribilimci Gideon Toury‟nin erek odaklı

kuramına göre karşılaştırmalı bir şekilde analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Çeviri, Çeviri Stratejileri, Erek Odaklı Kuram, Necîb Mahfûz, Gideon Toury