Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Resim – İş Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRAH PEK
Danışman: Meltem Katırancı
Özet:
Bu çalışmanın amacı, endüstriyel tasarım ile ilişki içinde olan endüstriyel seramik
tasarımında ve eğitiminde, güncel eğilimlerin (moda) etkisinin incelenmesidir. Bu amaç
doğrultusunda endüstriyel seramik tasarımcılarının eğitim süreçlerinden başlayarak,
seramik sektöründe üretimin son aşamasına kadar, deneyimlerin ve görüşlerinin
belirlenmesine çalışılmıştır. Bu kapsamda, seramik tasarımında ve üretiminde moda
etkisinin saptanarak, moda olgusunun eğitim ve üretim aşamalarındaki algılanışı ve bu
algıların uzanımlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma
desenlerinden birisi olan olgu bilim (fenomenoloji) çalışması, araştırmaya en uygun
yöntem olarak planlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 15 fabrika tasarım birimi
çalışanı, üniversitelerin endüstriyel seramik derslerine giren 12 öğretim üyesi ve 16
seramik bölümü dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Ayrıca seramik eğitimi
programlarının incelenmesi amacıyla, Türkiye’de endüstriyel seramik üretiminin
yoğunlaştığı bölgelerde bulunan ve seramik eğitimi veren üniversiteler seçilmiştir. Çalışma
grubundan veri toplamak amacıyla,araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış
görüşme formu kullanılmıştır. Seramik eğitim programlarının incelenmesi kapsamında ise
seçilen üniversitelerin ders programları ile ilgili dokümanları değerlendirilmiştir. Çalışma
grubunu oluşturan, fabrika tasarım birimi çalışanı, öğretim üyeleri ve öğrencilerden elde
edilen bulgular doğrultusunda, endüstriyel seramik tasarımı - moda ilişkisine ilişkin bilgi ve birikimlerinin çok genel seviyede olduğu ve tasarım – moda ilişkisini iyi düzeyde
açıklayamadıkları söylenebilir. Aynı zamanda, üniversitelerin eğitim programlarında
güncel eğilimler (moda) kavramının varlığı incelendiğinde, seramik endüstrisindeki güncel
eğilimleri ve moda yönelimlerini izleme yöntemleri ile marka yaratmaya yönelik tasarım
yöntemlerini tartışan herhangi bir dersin yer almadığı görülmektedir. Seramik tasarım
eğitimi sürecinden başlayarak, endüstriyel seramik ürünlerin son kullanıcısı yani
tüketicisine kadar oluşan süreçte, bütün aktörlerin farkında olduğu fakat süreçte üzerinde
durmadıkları birçok etken olduğu da bulgular arasında yer almıştır. Çalışmada elde edilen
bulgular doğrultusunda marka – moda, yaratıcı sermaye, ekonominin sanat, tasarım, kültür
boyutu, tasarım liderliği, gibi konuların, güzel sanatlar fakülteleri seramik bölümlerinde
tartışma zemini bulmasının bir gereksinim olduğu sonucuna varılabilir. Bu günün
öğrencisinin yarının yaratıcı sermayesi olduğu değerlendirilerek, seramik tasarımı eğitimi
bağlamında ulusal ve uluslararası dinamikler dikkate alınarak eğitim süreçlerinin
güncellenmesi yönünde bazı önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler : Moda, Endüstriyel Seramik, Endüstriyel Seramik Eğitimi