Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞULE BAŞER
Danışman: Mehmet Yılmaz
Özet:
araştırmayla, lise öğrencilerinin geri dönüşüm ve atıklar ile ilgili farkındalık, problem
çözme becerileri, çevre sorunları ve çözümleriyle ilgili kişisel değer yargılarını tanımlama
ve belirginleştirme yetisini gösterme hedeflerine ulaşıp ulaşmadıklarının tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Çalışma Zonguldak ili, Çaycuma ilçesinde bulunan liselerde
gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamındaki toplam 216 katılımcının okul türü değişkeni
dikkate alındığında, katılımcılardan 42’si meslek lisesi, 67’si anadolu lisesi, 73’ü fen lisesi
ve 34 katılımcı da çok programlı anadolu lisesinde okumaktadır. Araştırmada
katılımcıların geri dönüşüm konusundaki farkındalık düzeylerinin ve bu beceri üzerinde
etkili olan değişkenlerin belirlenmesi amaçlandığından araştırma korelasyonel desende bir
araştırmadır. Elde edilen veriler SPSS 21.0 paket programı ile analize edilmiş ve yapılan
istatiksel analizler ise ( standart sapma, aritmetik ortalama, t testi, Cronbach Alpha
güvenirlilik testi)’dir. Araştırmada veri toplama aracı olarak atık ve geri dönüşümle ilgili
dört farklı senaryo kullanılmıştır. Senaryolar ışığında, öğrencilere çevre sorununun ne
olduğu sorulmakta ve öğrencilerin çevre sorununa yönelik çözüm önerileri getirmeleri
beklenmektedir. Senaryolar hazırlanırken uzman görüşleri alınmıştır. Senaryolara verilen
yanıtlar doğrultusunda elde edilen bulgular incelendiğinde, öğrencilerin çevre sorunlarının
varlığını fark ettikleri tespit edilmiştir. Ancak büyük bir çoğunluğun atıklarla ilgili yeterli
düzeyde kavram bilgisine sahip olmadığı ve çevre sorununu gidermek için yeterli düzeyde
alternatif çözüm yolu üretemediği gözlenmiştir. Aynı zamanda öğrencilerin çevre sorunu
ve çözümüyle ilgili değer yargılarını tanımlama ve belirginleştirme becerisine yeterli
düzeyde sahip olmadığı gözlenmiştir. Elde edilen bulgular genel olarak fen lisesinde
öğrenim gören öğrencilerin çevre sorunlarına ilişkin farkındalık düzeylerinin diğer lise
türlerinde öğrenim gören öğrencilere göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Elde
edilen bulgulardan hareketle çevre sorunları ile ilgili proje ya da etkinliklere katılmanın
v
öğrencilerin çevre sorunları farkındalık düzeylerini arttırdığı söylenebilir. Genel olarak
öğrencilerin anne ve baba öğrenim düzeylerinin yükselmesinin çevre sorunlarına yönelik
farkındalık düzeylerini arttırdığı söylenebilir. Buna ek olarak araştırma üniversite mezunu
olan anne ve babanın çocuklarının çevre farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu
göstermektedir.
Anahtar kelimeler : Çevre sorunları, çevre eğitimi, çevre bilinci, sürdürülebilirlik,
geri dönüşüm