Öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları ile mobbing yaşamaları arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA KAYIŞ

Danışman: Necati Cemaloğlu

Özet:

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları ile mobbing yaşamaları arasındaki ilişkileri inceleyerek söz konusu değişkenlerin birbirlerini yordama güçlerinin belirlenmesi ayrıca demografik özelliklere göre farklılaşma durumunun tespit edilmesidir. Araştırmada kişisel bilgiler formu dışında Einarsen ve Raknes (1997) tarafından geliştirilen ve Cemaloğlu tarafından uyarlanan “Olumsuz Davranış Ölçeği (ODÖ)” ayrıca Özdemir (2010) tarafından geliştirilen “Örgütsel Muhalefet Ölçeği, Muhalif Davranışlar Alt Ölçeği”; kullanılmıştır. Araştırmaya, 2018–2019 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ilkokullarda görev yapan 427 öğretmen gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmanın sonucunda regresyon katsayısına göre, yordayıcı değişkenlerin mobbing üzerindeki göreli anlam sırası; örtük muhalefet, haber uçurma ve açık muhalefet şeklinde tespit edilmiştir. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi sonuçları incelendiğinde ise üç değişkenin de mobbing üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmenlerin okullarında örgütsel muhalefetin alt boyutlarından en çok açık muhalefet davranışını sergiledikleri en az ise haber uçurma davranışı gösterdikleri saptanmıştır. Araştırmada öğretmenlerin en fazla bilgi saklama, görüşlerinin dikkate alınmaması, aşırı denetlenme gibi mobbing davranışlarına maruz kaldıkları bulgusu ortaya konulmuştur. Ayrıca öğretmenlerin örtük muhalefet davranışı sergiledikçe daha fazla mobbing mağduru olduğu, açık muhalefet davranışı sergilediklerinde daha az mobbing mağduru olduğu ve haber uçurma davranışının da mobbing yaşanmasında etkili rol oynadığı bulgusu tespit edilmiştir