Buluş Yoluyla Öğretim Yaklaşımının Temel Sanat Eğitimi Alan Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Tutumlarına Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Resim-İş Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZÜHAL BAŞBUĞ

Danışman: Çağatay Akengin

Özet:

İnsan, doğası gereği kendini ifade etmede duygusal bir tepkiyle beraber mantık ekseninde düşündüklerini çeşitli yöntemlerle aktarabilen varlıktır. Bu aktarım, kelimelerle, renklerle, dokularla, hareketlerle olabilirken, karşıdaki bireyin algı durumuyla ilgili anlam çıkarımı şeklinde de olabilmektedir. Temel sanat eğitimi, bu aktarım veya ifade biçiminin temellerinin öğretildiği bir alandır. Buluş yoluyla öğretim yaklaşımının, temel sanat eğitimi alan öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi konulu araştırmada, temel sanat eğitimi dersinin lisans düzeyinde eğitim veren güzel sanatlar fakültelerinde öğretilme ve işlenişinde farklı yaklaşımlar benimsenmesi, dersin temel dinamiklerini sağlaması açısından önemli görülmüştür. Klasik gösterip-yaptırma metotlarının sıklıkla kullanıldığı temel sanat eğitimi dersleri, gereken yaratıcılığı öğrenciye sağlayamayacağı düşüncesinden yola çıkılarak, buluş yoluyla öğretim yaklaşımı kılavuzluğunda verilmesinin dersin işlenişinde sağlayacağı yaratıcılık, keşfetme heyecanı, merak ederek öğrenme, öğrenciye aktif katılım ortamı oluşturması bakımından getirilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, buluş yoluyla öğretim stratejisini temel alan oluşumların temel sanat eğitimi dersinde uygulanması ve bu uygulama sonrası elde edilen bulguların dersin öğretiminde sağlayacağı faydaları ve getirilebilecek önerileri ortaya koyması bakımından önem taşımaktadır. Bruner’in öğretmeni rehber, öğrenciyi aktif katılımcı olarak felsefesinin temeline yerleştirmesi, özellikle sanat eğitimi açısından önemli bir durumdur. Araştırmanın çalışma gurubunu, 2018-2019 öğretim yılı bahar döneminde, Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Moda ve Tekstil Tasarım Bölümü 1. Sınıfta öğrenim gören A ve B şube öğrencileri oluşturmuştur. Yapılan kura ile, hangi şubenin deney hangi şubenin kontrol grubu olacağı belirlenerek; 17’si deney, 17’i kontrol olmak üzere, toplam 34 öğrenciden oluşan çalışma grubu oluşturulmuştur. Araştırmanın modeli öntest sontest kontrol gruplu deneysel desen olarak belirlenmiştir. Araştırmada başarı testi ve tutum ölçeği araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Başarı testi, temel sanat eğitimi dersi konularının kazanımlara dağılımı dikkate alınarak ve her kazanıma ilişkin en az 3 soruya yer verilerek oluşturulmuştur. Tutum ölçeği geliştirme sürecine ve madde yazma ilkelerine uygun olarak maddelerin bilişsel, duyuşsal ve davranışsal öğeleri içermesine, olumlu ve olumsuz maddelerin ölçek içerisinde eşit dağılımına özen gösterilmiştir. Araştırmanın başında her iki gruba da başarı testi ve tutum ölçeği öntest olarak uygulanmış, 8 haftalık çalışma sonrasında sontest uygulanmıştır. Deney ve kontrol gruplarında gerek başarı gerekse tutum ölçeğinden elde edilen veriler üzerinde dağılımın normallik varsayımını yerine getirdiği gerekçesine dayalı olarak parametrik testlerden bağımlı ve bağımsız gruplar için “t” testi tekniklerinden yararlanılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçlar tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonrasında buluş yoluyla öğretim yaklaşımının uygulandığı deney grubu ile geleneksel yöntemin uygulandığı kontrol grubu arasında başarı baz alındığında, deney grubu lehine anlamlı bir fark görülmektedir. Tutumlar baz alındığında ise deney ve kontrol grubu tutumlarında anlamlı bir farklılık oluşmamıştır.

Anahtar Kelimeler : Sanat eğitimi, temel sanat eğitimi, buluş yoluyla öğretim.