Okul yöneticilerinin eğitim liderliği meslek standartlarına ilişkin öz değerlendirmeleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BÜŞRA TAMER

Danışman: VİCDAN ALTINOK

Özet:

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin eğitim liderliği meslek standartlarına ilişkin öz değerlendirmelerini tespit etmektir. Bu amaçla araştırmada okul yöneticilerinin eğitim liderliği meslek standartları kavramını nasıl açıkladıkları ve hangi kavramlarla ilişkilendirdikleri, okul yöneticilerinin eğitim liderliği meslek standartlarına yönelik yeterliklerine ilişkin değerlendirmeleri, eğitim liderliği meslek standartlarına ilişkin yeterliklerini artırma yöntemleri ve eğitim liderliği meslek standartları bağlamında mesleki ve kişisel gelişimlerine yönelik önerileri nitel araştırma yöntemi ile incelenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme, maksimum çeşitlilik örnekleme ve zincir (kartopu) örnekleme teknikleri tercih edilmiştir. Araştırmanın verileri görüşme tekniği kullanılarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış ve elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre okul yöneticileri kendilerini çoğunlukla başarılı görmekte, iletişim ve insani değerler konularında da daha güçlü olduklarını düşünmektedirler. Türkiye’de eğitim kurumu yöneticilerinin vii görevlendirmelerinde aranan genel şartların ise yetersiz olduğunu, bu şartlara daha çok yüksek lisans yapmış olma, hizmet içi eğitim, kurs, seminer gibi yöntemlerle yöneticilik yapma yeterliğine sahip olunabilecek eğitimleri almış olma ve tecrübeli olma şartlarının eklenmesi gerektiğini dile getirmişlerdir. Araştırmada okul yöneticilerinin genel olarak eğitim liderliği meslek standartlarını doğru kavramlarla ilişkilendiremedikleri, bu standartların nelerden oluştuklarını bilmedikleri ve standartların hangi davranış, boyut ya da beceri alanlarını kapsaması gerektiğini ifade edemedikleri ortaya çıkmıştır. Eğitim liderliği meslek standartlarına yönelik yeterliklerini artırmak amacıyla ise çoğunlukla meslektaşlara danışma, hizmet içi eğitimlere katılma ve internet kullanma yöntemlerinden yararlandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca okul yöneticilerinin büyük çoğunluğu eğitim liderliği meslek standartlarının eğitim yönetimini olumlu etkileyeceği konusunda fikir birliğine varmıştır. Bu kapsamda okul yöneticilerine göre, Türkiye’de okul yöneticilerinin etkili bir eğitim lideri olabilmeleri için oluşturulacak meslek standartlarında öncelikle dikkate alınması gereken kazanım ya da beceriler daha çok; cesur, kendine güvenen biri olma, adalet duygusunu pekiştirme ve olumlu iletişim kurma şeklindedir. Okul yöneticilerinin eğitim liderliği meslek standartları bağlamında mesleki ve kişisel gelişime yönelik uygulama önerileri ise akademik yükselmenin önünün açılması ve lisansüstü eğitimin teşvik edilmesi üzerine yoğunlaşmıştır. Araştırmanın sonunda bu bulgular ışığında, Türkiye’de eğitim liderliği meslek standartlarına ilişkin teori ve uygulamadaki boşlukların giderilmesine yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Bu kapsamda Millî Eğitim Bakanlığı ve üniversitelerin iş birliği; öğretmen ve yöneticilerin etkin katılımları ile bir platform oluşturularak eğitim liderliği meslek standartlarının oluşturulması ve okul yöneticisi yetiştirme, seçme, atama, yükseltme kriterlerinde bu standartların dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır.