Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sınıf Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dilara Akyar
Danışman: Rabia Sarıkaya
Özet:
Her geçen gün değişen ve gelişen dünyada bireylerden beklenen 21. yüzyıl becerilerini kazanmalarıdır. Bu becerilerden biri de girişimcilik (entrepreneurship) becerisidir. Girişimcilik eğitiminin okullarda nasıl uygulanacağı net olmamakla birlikte STEM (Science, Technology, Engineering ve Mathematics) eğitimi yardımıyla verilmesi önerilmektedir. İlkokul düzeyinde de öğrencilerin girişimcilik becerisinin geliştirilmesi amacıyla STEM eğitimi yaptırılmaktadır. Ancak bu eğitimin ilkokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerini ne düzeyde artırdığının da araştırılması gerekir. Literatür incelendiğinde ilkokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin ölçülmesine yönelik bir veri toplam aracının olmadığı görülmektedir. Bu kapsamda araştırmanın amaçlarından birisi ilkokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerini ölçmek amacıyla bir veri toplama aracı geliştirmek, ikinci amacı ise STEM eğitiminin dördüncü sınıf öğrencilerinin girişimcilik becerileri üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmanın ölçek geliştirme kısmında ilk olarak ölçülmek istenen değişken tanımlanarak kuramsal yapısı detaylı olarak ortaya konulmuştur. Daha sonra madde havuzu oluşturulması, maddelerin uzmanlar tarafından gözden geçirilmesi, madde geçerliğinin sağlanması, ölçeğin pilot uygulamasının yapılması, maddelerin açımlayıcı faktör analizi ile değerlendirilmesi, ölçeğin son halinin verilmesi, asıl uygulamanın yapılması, maddelerin doğrulayıcı faktör analizi ile değerlendirilmesi aşamaları gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonunda Cronbach Alfa güvenirlik değeri 0,82 olan, toplam varyansın 56,26’sını açıklayan 39 maddeden ve 7 alt boyuttan (liderlik, yenilikçilik, başarı ihtiyacı, etkili iletişim, risk alma, öz denetim ve takım çalışması) oluşan “Dördüncü Sınıf Öğrencilerine Yönelik Girişimcilik Ölçeği” elde edilmiştir. Araştırmanın ikinci kısmında STEM eğitiminin dördüncü sınıf öğrencilerinin girişimcilik becerileri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir yöntemle seçilmiş olup 2019-2020 eğitim-öğretim yılında, Ankara ili Çankaya ilçesinde bulunan bir devlet okulundaki 30 dördüncü sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma sürecinde nicel ve nitel veriler yakınsayan paralel desene uygun olacak şekilde ayrı ayrı toplanmış, bir arada yorumlanmıştır. Araştırmada nicel veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Dördüncü Sınıf Öğrencilerine Yönelik Girişimcilik Ölçeği” ön test ve son test olarak kullanılmıştır. Nitel veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “STEM Eğitimi ve Girişimcilik Becerisi Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”, “STEM Eğitimi ve Girişimcilik Becerisi Gözlem Formu” ve Mühendislik Tasarım Süreç Formu kullanılmıştır. Bu araştırmadaki uygulamalar fen bilimleri dersinde gerçekleştirilmiş ve dokuz hafta devam etmiştir. Bu süreçte öğrenciler “Teleskop Yapıyoruz, Besin Arabası, Faydalı ve Zararlı Besinlerden Ürün Yapıyoruz, Kimin Eli Kuvvetli? Magnet Treni” olmak üzere beş STEM etkinliği yapmışlardır. Nicel verilerin analizinde parametrik testlerden yararlanılmıştır. Çalışma grubundaki öğrencilerin Girişimcilik Ölçeği ön test ortalama puanları (x̄= 83,96; ss=8,89) ve son test ortalama puanlarından (x̄= 97,65; ss=10,59) bağımlı gruplar t testi ile karşılaştırılmış ve son test lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05) ve etki büyüklüğü değeri (Cohen’s d:1,40) olarak hesaplanmıştır. Araştırmada ayrıca Girişimcilik Ölçeğinin 7 alt boyutu için ön ve son test ortalama puanları arasındaki farklar ve etki büyüklüğü değerleri hesaplanmıştır. STEM eğitiminin risk alma (Cohen’s d: 1,53), başarı ihtiyacı (Cohen’s d: 1,45) ve etkili iletişim (Cohen’s d: 1,47) alt boyutları üzerinde yüksek etki; liderlik (Cohen’s d: 0,70), yenilikçilik (Cohen’s d: 0,72) ve takım çalışması (Cohen’s d: 0,56) alt boyutları üzerinde orta etki oluşturduğu; öz denetim alt boyutunda ise ön test-son test puanları arasında anlamlı farkın elde edilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Nitel veri toplama araçlarından elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. İçerik analizinde görüşme, gözlem veya dokümanlar yoluyla elde edilen verilerden kodlar oluşturulmuş ve keşfedilen kodlardan hareketle kategoriler belirlenmiştir. Nitel verilerden elde edilen kodlar olumlu ve olumsuz olmak üzere iki kategoriye ayrılmıştır. Araştırma sonucunda tüm alt boyutlarda olumlu kodlara ait frekansların olumsuz kodlardan yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuca dayanarak STEM eğitiminin girişimcilik becerisinin 7 alt boyutunu da genel çerçevede olumlu etkilediği söylenebilir. Bu araştırmada ayrıca iki araştırmacı süreçte öğrencileri gözlemleyerek “STEM etkinlikleri, girişimcilik becerisi, sınıf düzeni ve öğrenci katılımı, etkinliğin yapısı” alt boyutları bakımından gruplara ait gözlem formlarını doldurmuşlardır. Sonuçta beş etkinlik sürecinde bütün gruplar orta dereceden (25-50 puan) yüksek dereceye (50-75 puan) geçiş sağlandığı görülmüştür. Elde edilen bulgular öğrencilerin görüşleri ile desteklenmiştir. Benzer şekilde Mühendislik Tasarım Süreç Formu’ndan elde edilen puanlar da grupların gelişim gösterdiğini belirtmektedir. Araştırma sonucunda STEM eğitiminin ilkokul öğrencilerinin girişimcilik becerilerinin geliştirilmesi amacıyla kullanılması tavsiye edilebilir.
Anahtar Kelimeler : Girişimcilik, STEM Eğitimi, 21. Yüzyıl Becerileri, Yakınsayan Paralel Desen