Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: AMIR FARJAMI
Danışman: Cemal Çakır
Özet:
Bu tez, kavramsal metafor kuramı ve etimolojik ayrıntılandırma tekniği uygulanarak, deyimsel ifadelerin daha iyi anlaşılması ve akılda kalmasında kuram ve uygulamayı bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Metaforların düşünce ve kültürümüzü şekillendirmedeki yaygınlığı bir gerçektir. Dilsel metaforlar için kaynak alan olarak işlev görebilecek birçok yaşam alanı arasında, sporla ilgili metaforlar kuşkusuz, anadili konuşucularının dünyaya ilişkin algılarını ve algılarını nasıl yansıttıklarını kolayca anlamak için büyük bir kaynak alandır. Bu çalışma, kavramsal metaforların yabancı dil bağlamında deyim öğretiminde kullanılmasının etkilerini araştırmak ve sporla ilgili metaforların Türk öğrenciler tarafından nasıl algılandığını belirlemek için yapılmıştır. İngilizceyi etkili kullanmada İngilizcede bulunan spor metaforlarını, birinci dili Türkçe olan ve Türkiye'de Türk kültürel geçmişine sahip olan konuşucuların anlama becerisini belirlemeyi amaçlamıştır. Kavramsal metafor teorisi hakkında açıklamalar, görsel videolar ve imgeler, ve spor deyimlerinin kökenine ilişkin kültürel açıklamalar yoluyla deney grubuna deyim öğretiminin, kontrol grubuna yalnızca geleneksel yöntemler yoluyla (örneğin, ezberleme yoluyla) deyim öğretiminden daha etkili olup olmadığını belirlemek amacıyla, deney ve kontrol gruplarının deyimleri anlama ve akılda tutma oranları karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada hem nicel hem de nitel araştırma araçları kullanılmış ve bu uygulamanın dil öğrenenlerin metafor farkındalığı ve deyimlerin anlamını kavramadaki başarısı üzerindeki etkisi ön-test, son-test, gecikmeli son-test ve anketler kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, girdilerin iyileştirilmesinin, çeşitli görsel uygulamaların ve yenilikçi metafor öğretimi malzemelerinin geliştirilmesinin öğrencilerin metaforik dili fark etmelerini arttırdığını; öğrenme ve akılda tutma sürecine büyük ölçüde yardımcı olduğunu; ve hatta metafor farkındalığını güçlendirdiğini ve deyimsel ifadeleri anlamada etkili olduğunu göstermiştir.
Bu bulgu, deney grubu kontrol grubundan daha etkili performans gösterdiğinden, yabancı dilde deyimleri öğrenmek ve öğretmek için ek bir yol olarak kavramsal metafor konumunu güçlendirmiştir.
Anahtar Kelimeler : Spor Deyimleri, Kavramsal Metafor, Etimolojik Ayrıntılandırmalar, Yabancı Dil