TÜRKİYE'DE MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TARAFINDAN MÜZİK ÖĞRETMENLERİNE VERİLEN HİZMET İÇİ EĞİTİMİN İNCELENMESİ VE MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN HİZMET İÇİ EĞİTİM İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ersan ÇİFTCİ

Danışman: SALİH AKKAŞ

Özet:

Bu araştırma; Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 1960-2006 yılları arasında, müzik öğretmenlerine yönelik düzenlenen hizmet içi eğitim programlarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada, bu programların öğretmenlerin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını karşılama açısından nicelik ve nitelik yönüyle ne derece yeterli olduğu değerlendirilmiştir. Çalışmada ayrıca; ilköğretim ve orta öğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının hangi alan ve konularda ne derecede yoğunlaştığını, bu ihtiyaçların öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre ne tür farklılıklar gösterdiğini belirlemek ve mevcut duruma göre çözüm önerilerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma üç kısımda gerçekleştirilmiştir. Birinci kısım; Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 1960-2006 yılları arasında müzik öğretmenlerine yönelik düzenlenen hizmet içi eğitim programlarının niceliğini belirlemek amacına yöneliktir. Araştırmanın bu kısmında, belge incelemesi ile elde edilen nicel veriler ve bu verilerin betimlenmesi yer almaktadır. İkinci kısım; müzik öğretmenlerine yönelik HİE programlarında öğretici olarak görev yapmış olan öğretim elemanlarının, bu programların niteliğine ilişkin görüşlerini incelemeye yöneliktir. Araştırmanın bu kısmı yapılan görüşmelerin betimlenmesinden oluşmaktadır. Araştırmanın üçüncü kısmı ise; Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim ve orta öğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının hangi alan ve konularda, ne derecede yoğunlaştığını ve bu ihtiyaçların öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre ne tür farklılıklar gösterdiğini belirlemek amacına yöneliktir. Araştırmanın bu kısmı, Türkiye genelinde müzik öğretmenlerinden anket tekniği ile elde edilen verilerden ve bu verilerin nicel olarak betimlenmesinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak; incelenen dokümanların belirli boyutlarını tespit etmeye yönelik Kontrol listesi, öğretim elemanlarının görüşlerini almaya yönelik Yarı yapılandırılmış görüşme formu, müzik öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik Anket formu kullanılmıştır. Anket, seçkisiz tabaka ve küme örnekleme yöntemleri kullanılarak Türkiye genelinde 7 coğrafi bölgede, farklı gelişmişlik düzeyine sahip 21 ilde, resmi ilköğretim ve orta öğretim okullarında çalışan 391 müzik öğretmenine uygulanmıştır. Elde edilen nitel verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Nicel veriler ise frekans (f ), yüzde (%), aritmetik ortalama ( ) ile gösterilmiş, karışık ölçümler için tek faktörlü Anova ve t-testi analiz tekniklerinden yararlanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık için, .05 anlamlılık düzeyi seçilmiştir. Araştırmada; farklı veri kaynaklarından elde edilen bulgular kendi içlerinde ve birbiriyle ilişkilendirilerek yorumlanmıştır. Bulgular; Türkiye'de müzik öğretmenlerine yönelik hizmet içi eğitimin nicelik ve nitelik açısından yetersiz olduğunu göstermiştir. Öğretmenlerin; alan, öğretmenlik meslek bilgisi ve genel kültür konularına ilişkin belirttikleri hizmet içi eğitim ihtiyaçları genel olarak orta düzeyde yoğunlaşmış ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları arasında, mesleki deneyim, hizmet içi eğitime katılma durumu, öğrenim durumu değişkenlerine göre farklılıklar olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; müzik öğretmenlerine yönelik hizmet içi programlarının; planlama, içerik, uygulama ve katılım yönünden düzenlenmesi ve öğretmenlerin mesleki gelişimlerinde sürekliliğinin sağlanması için hizmet içi eğitimde yeni yapılanmalara gidilmesi önerilmiştir.