Soru sorarak okuma stratejisinin iki dilli 7. sınıf öğrencilerinin özet çıkarma becerilerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KEZBAN BOĞA

Danışman: ÖZLEM BAYRAK CÖMERT

Özet:

İnsan belli bir çevre içinde doğar ve o çevreden öğrendiği ilk dil onun ana dili olur. Ancak birçok insan kendi ana dilinin yanında başka diller de kullanır. Çok kültürlülüğün bir sonucu olan çok dillilik Türkiye’de de görülmektedir. İki dilli öğrenciler onlar için ikinci dil olan Türkçeyi genellikle okulda öğrenmektedirler. Bu öğrencilerin de diğer öğrenciler gibi derslerinde başarılı olmaları ve kendilerini ifade edebilmeleri için dil becerilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Bu araştırmanın amacı soru sorarak okuma stratejisinin iki dilli 7. sınıf öğrencilerinin özet çıkarma becerilerine etkisini tespit etmektir. Çalışma iki dilli öğrencilerinin yoğun olarak bulunduğu Şanlıurfa ili Akçakale ilçesi Ömer Hayyam İmam Hatip Ortaokulu 7. Sınıfta öğrenim gören 20 öğrenciyle yapılmıştır. Bunun için öğrencilerle ön test-son test kontrol gruplu deneysel model kullanılarak 10 haftalık bir çalışma yürütülmüştür. Ön test uygulamasının ardından öğrenciler deney ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. 8 hafta boyunca MEB 7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’ndaki okuma metinleri ile özetleme çalışması yapılmış ve öğrencilere çalışmaya yönelik eğitimler verilmiştir. Deney grubunun kontrol grubundan farklı olarak özetleme yapmadan önce metinleri soru sorarak okuma strateji ile okumaları sağlanmıştır. Son olarak öğrencilere son test yapılmıştır. Öğrencilerin süreç ile ilgili görüşlerine ulaşmak için öğrencilere 10 maddelik yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Soru sorarak okuma stratejisinin özetleme becerisi üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerin bu çalışmadan önce özet ile ilgili bilgileri akılda kalanları yazmak, yazım kurallarına uymak ve noktalama işaretlerini doğru kullanmaktan ibarettir. Ancak çalışma sonucunda öğrencilerin büyük çoğunluğunun özet ile ilgili bilgi ve düşünceleri değişmiştir.