Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Akile DEMİREL
Danışman: Mehmet Taşpınar
Özet:
Bu çalışmanın amacı; lise matematik öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri öz yeterlilik algı düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada karma yöntem modeli kullanılarak nitel ve nicel veriler toplanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2019-2020 eğitim öğretim yılında Ankara ili Çankaya ilçesinde yer alan 52 resmi ortaöğretim kurumunda görevli 297 matematik öğretmeni içerisinden araştırmaya katılan 286 matematik öğretmeni oluştururken, nitel çalışma grubunu nicel veri toplama aracının uygulandığı gruptan 28 matematik öğretmeni oluşturmuştur. Nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu, nicel veriler ise “21. Yüzyıl Becerileri Öz Yeterlilik Algıları Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Görüşme formunda yer alan sorular 21. yüzyıl becerileri öz yeterlilik algıları ölçeğinde yer alan maddelere paralel olarak hazırlanmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde verilerin normal dağılıma uygunluğu Kolmogorov-Smirnov testi ile incelenmiş ve dağılımın normal olmadığı belirlendiği için parametrik olmayan testlerden Medyan, Mann Whitney U, Kruskal Wallis H ve Dunn's post hoc testleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinden elde edilen sonuçlara göre öğretmenler 21. yüzyıl becerilerine yönelik eğitimlere, özellikle matematik öğretiminde kazandırılmasına yönelik yol gösterici etkinliklere ihtiyaç duyduklarına dile getirmişlerdir. Nitel bulgulara göre öğretmenlerin öğrenme ve yenilenme becerilerinde kendilerini yeterli gördükleri, yaşam ve kariyer becerileri ile bilgi, teknoloji ve medya becerilerinde orta düzeyde yeterli gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinden elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlilik algı düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine yönelik öz yeterlik algı düzeylerinin okul türü ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği; cinsiyet ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Genel olarak 0-5 yıl kıdeme sahip öğretmenlerin öz yeterlilik algı düzeylerinin, 16-20 yıl ile 21 yıl ve üzeri kıdeme sahip öğretmenlerin öz yeterlilik algı düzeylerinden yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca fen lisesi ve sosyal bilimler lisesinde görevli öğretmenlerin öz yeterlilik algı düzeylerinin mesleki ve teknik anadolu lisesi ile anadolu lisesinde görevli öğretmenlerin öz yeterlilik algı düzeylerinden yüksek olduğu da ulaşılan sonuçlar arasındadır. Araştırmanın nitel ve nicel bulguları birlikte değerlendirildiğinde; öğrenme ve yenilenme becerilerinde sonuçların benzerlik gösterdiği yaşam ve kariyer becerileri ile bilgi, medya ve teknoloji becerilerinden bazı farklılıkların olduğu fakat kısmen benzerlik gösterdiği söylenebilir. Elde edilen bulgulardan ulaşılan sonuçlar neticesinde; öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerini kazanmak için okul ortamı ve sosyal hayatta ne tür ihtiyaçlarının olduğuna yönelik bir analiz yapılarak çalışmalara bu doğrultuda yön verilebileceği, öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine sahip olma düzeylerinin öğrencilerin bu becerileri kazanmaları üzerinde etkilerinin araştırılabileceği önerilerinde bulunulmuştur. Bunların yanı sıra öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerini kazandırmaya yönelik uygulama esnasında profesyonel desteğe ihtiyaç duyabileceği bu doğrultuda birbirleri ve tecrübeli olan öğretmenlerle paylaşımda bulunabilecekleri sanal platformların oluşturulabileceği de yer verilen öneriler arasındadır.
Anahtar Kelimeler : 21. yüzyıl becerileri, lise matematik öğretmenleri, öz yeterlik.