İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama ve Duygusal Okuryazarlık Becerilerinin Gelişiminin İzlenmesinde İki ve Üç Boyutlu Yenilikçi Madde Formatları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖMER TOPRAKTEPE

Danışman: Nilüfer Kahraman

Özet:

Araştırmada, ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama ve duygusal okuryazarlık becerilerinin gelişiminin izlenmesinde kullanılmak üzere, çoklu ortamda öğrenmenin bilişsel ilkeleri ve bütünleşik bir yaklaşım temel alınarak, madde köklerinde fotoğraflar ile videoların kullanıldığı iki ayrı yenilikçi ölçek formatı tasarlanmış ve sadece düz metin içeren maddelerden oluşan ölçek formatı ile birlikte uygulanarak çocuklardaki gelişimi izleme ve desteklemede sağlayabileceği katkılar açısından değerlendirilmiştir. Uygulama için geliştirilen ölçeklerde yer alan maddeler, aynı hikâyeyi üç haftaya bölerek anlatan (devingen) metinler üzerinden, (1) sadece yazılı, (2) görsel (fotoğraf) ekli veya (3) hareketli görsel (kısa video) metinleri içeren üç ayrı madde kökü formatı kullanılarak yazılmıştır. Sırasıyla tek boyutlu, iki boyutlu ve üç boyutlu olarak adlandırılan bu ölçek formatları, çalışmada yer alan üç ayrı öğrenci grubuna tesadüfi olarak atanarak, her gruptan haftalık aralıklarla üç tekrarlı ölçümün alınmasında kullanılmıştır. Tüm uygulamaları tamamlamaya gönüllü olan çocuk sayısı, tek boyutlu formatta 37, iki boyutlu formatta 34 ve üç boyutlu formatta 51 olmuştur. Ölçek maddelerinin hazırlanmasında kullanılan ve hikayelerdeki açık ifadelerle örtük ifadelerin birlikte ele alınmasına izin veren bütünleşik yaklaşım çerçevesinde, her uygulama için bir puan olmak üzere, haftalık puanlar hesaplanmış, kesitsel ve boylamsal analizlere tabi tutulmuştur. Kesitsel analizler, tüm ölçeklerin belirli güvenirlik ve geçerlik kriterlerini sağladığını ve ilk uygulama dışında, yapılan tüm ikili karşılaştırmalarda anlamlı farklılıklara yol açtığını göstermiştir. Boylamsal analizler, haftalar arası gözlenen gelişimin yalnızca üç boyutlu ölçek formatını alan grup için anlamlı olduğunu göstermiştir. Tüm format gruplarına, her hafta uygulama sonrası benzer şekilde biçimlendirici geri bildirimler verildiği dikkate alındığında, çalışmanın bulguları oldukça önemlidir. Sonuçlar, gelişim ile öğrenmeye konu özelliklerin, bu çalışmada da olduğu gibi bütüncül bir yaklaşımla gelişimi izleme ve destekleme amaçlı ele alınmasının çok daha önemli olduğu küçük yaş gruplarında, görsel ve işitsel uyaranlarla zenginleştirilmiş ölçekler ile değerlendirilmesinin daha anlamlı, geribildirim değeri daha yüksek ölçümler sağlayabileceğini destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler : Yenilikçi madde formatı, okuduğunu anlama, duygusal okuryazarlık, boylamsal ölçme deseni, çoklu ortamda öğrenme