Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HATİCE BAHATTİN CEYLAN
Danışman: Alev Kuru
Özet:
Bu çalışmanın amacı, ambalaj unsurları, tasarım öğeleri, özel baskı çeşitleri, hedef kitle ve ürün özellikleri dikkate alınarak hazırlanan ambalaj tasarımlarının, tüketici satın alma kararına olan etkisini belirlemek, grafik tasarım öğrencilerinin, ambalaj tasarımı gelişimlerini sağlamaya yönelik bir ders programı geliştirmek, uygulamak ve öğrenci başarısı üzerindeki etkisini ölçmektir. Çalışma; karma araştırma yöntemine dayalı olup, iki aşamalı planlanmıştır. Birinci aşamada kuramsal çerçeve ve sektör görüşleri için betimsel model, ikinci aşamada ise ön test - son test kontrol gruplu deneme modeli kullanılmıştır. Ambalaj unsurları, tasarım öğeleri, hedef kitle ve ürün özellikleri dikkate alınarak hazırlanan ambalaj tasarımlarının, tüketici satın alma kararına olan etkisinin belirlenmesi için tarama modelinden faydalanılmıştır. Alanyazın taraması ve ambalaj sektörü uzmanlarının yarı yapılandırılmış görüşme formuna verdiği yanıtlar ve talepleri doğrultusunda ambalaj tasarımı ders programı geliştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, birçok yükseköğretim kurumunda kullanılan standart ambalaj tasarım ders programının; satın almada etkili olan kriterleri sağlamadığı, bu programla birlikte öğrencilerin sektör beklentilerine karşı kendilerini yetersiz hissettiği, akıllı ambalaj, teknolojik eklentiler ve 3D modellemeleri konusunda öğrenci donanımını sağlayamadığı saptanmıştır. Geliştirilen ders programının (GDP), öğrencilerin ambalaj tasarımlarına etkisini belirlemek için ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desenden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler 3 kişilik alan uzmanı ekibi tarafından değerlendirilmiştir. Program içeriğini oluşturabilmek ve nasıl değerlendirileceğini belirlemek için, 14 sektör çalışanı, 1 program geliştirme uzmanı, 1 ölçme değerlendirme uzmanı ve 1 tasarım uzmanından destek alınmış, uygulama 2019-2020 öğretim yılı bahar döneminde Sinop Üniversitesi Tasarım Bölümü'nden 60 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın verileri 18.02.2019 / 07.07.2020 tarihleri arasında, yarı yapılandırılmış görüşme formları, haftalık kazanım değerlendirme formları ve tasarım uygulaması analitik değerlendirme ölçeği ile toplanmış ve analiz edilmiştir. Çalışmanın sonunda GDP'nın, öğrencilerin ambalaj tasarımlarına yönelik olarak, sektör ve tüketici beklentilerini karşılar nitelikte olumlu etkiler sağladığı görülmüştür. Bu çalışmada ambalaj tasarımı konusunda donanımlı öğrenci yetiştirmeye katkı sağlayacağı düşünülen ambalaj tasarımı ders programı geliştirilmiştir. Ambalaj tasarımı öğretim elemanlarına, öğrencilere ve eğitim kurumlarına; tasarım ve baskı sürecinin teknolojik yeniliklerle desteklenmesine, sektör beklentilerinin dikkate alınmasına ve sürekli olarak gelişen tasarım sektörüne paralel olarak ders programlarının güncellenmesine yönelik öneriler sunulmuştur.