Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DOĞAN SUBAŞI
Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK
Özet:Bu çalışmanın amacı, ergenlik dönemindeki öğrencilerin başarısızlık korkusu ile ana baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, ana baba tutumlarının ve başarısızlık korkusunun ergenlere ve ergenlerin ana babalarına ait çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. 2017 – 2018 eğitim öğretim yılında Çankırı il merkezindeki dört Anadolu lisesi, bir fen lisesi ve bir sosyal bilimler lisesinde 9 ve 12. sınıf düzeyinde öğrenim görmekte olan 14-18 yaş aralığındaki 1185 öğrenciden tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 604 öğrenciye uygulanan kişisel bilgi formu, Performans Başarısızlığını Değerlendirme Envanteri ve Ana Baba Tutum Ölçeği ile elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Veriler normal dağılım gösterdiği için t-testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmış, gruplar arasındaki farklılığın tespitinde Tukey testi kullanılmıştır. Başarısızlık korkusunun boyutları ile ana baba tutumunun boyutları arasındaki ilişkiye yönelik bulgulara Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyon Katsayısının incelenmesi ile ulaşılmıştır. Ergenlerin ana baba tutumlarını algılama biçimlerinin sınıf düzeyine, okul türüne, cinsiyete, yaşa, yatılılık durumuna, kardeş sayısına, yetişilen çevreye, aile tarafından sağlanan ekonomik imkânları yeterli bulma durumuna, öğrenim görülen okuldan memnuniyet durumuna, genel not ortalamasına, vi vii başarı durumunu değerlendirme biçimine, ana babanın birlikte yaşama durumuna, ana ve babanın öğrenim durumuna, ananın ve babanın mesleğine ve ailenin ortalama aylık gelirine göre farklılık gösterdiği; doğum sırasına göre anlamlı bir farklılık göstermediği bulunmuştur. Ergenlerin başarısızlık korkusunun ise sınıf düzeyine, okul türüne, cinsiyete, yaşa, doğum sırasına, yatılılık durumuna, yetişilen çevreye, aile tarafından sağlanan ekonomik imkânları yeterli bulma durumuna, öğrenim görülen okuldan memnuniyet durumuna, genel not ortalamasına, başarı durumunu değerlendirme biçimine, ana babanın birlikte yaşama durumuna, babanın öğrenim durumuna göre anlamlı olarak farklılaştığı; kardeş sayısına, ananın öğrenim durumuna, ana ve babanın mesleğine ve ailenin ortalama aylık gelirine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Ergenlerin algıladıkları ana baba tutum biçimlerine (demokratik, izin verici/ihmalkâr, otoriter, izin verici/müsamahakâr) göre başarısızlık korkularının anlamlı bir biçimde değiştiği bulunmakla birlikte ana babasını izin verici/ihmalkâr tutumda gören ergenlerin, ana babasını demokratik tutumda değerlendiren ergenlere göre başarısızlık korkularının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanında başarısızlık korkusunu oluşturan mahcubiyet ve utanç korkusu ana babasını izin verici/ihmalkâr olarak değerlendiren ergenlerde, ana babasını demokratik tutumda değerlendiren ergenlere göre daha yüksek çıkmıştır. Benlik değerinde azalma korkusunun, ana babasını izin verici/müsamahakâr olarak değerlendiren ergenlerde demokratik olarak değerlendiren ergenlere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer önemli kişilerin ilgisini kaybetme korkusu ana babasını demokratik veya izin verici/müsamahakâr olarak değerlendiren ergenlerde, izin verici/ihmalkâr veya otoriter olarak değerlendiren ergenlere göre daha düşük çıkmıştır. Belirsiz bir gelecek korkusunun ve diğer önemli kişileri üzme korkusunun ergenlerin algıladıkları ana baba tutum biçimlerine göre farklılık göstermediği araştırma bulgularından görülmüştür. Başarısızlık korkusu ile ana baba tutumlarının boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde ana baba tutumlarının kabul/ilgi boyutu ile diğer önemli kişilerin ilgisini kaybetme korkusu arasında negatif yönde; psikolojik özerklik boyutu ile başarısızlık korkusunun tüm boyutları arasında pozitif yönde; kontrol/denetleme boyutu ile mahcubiyet ve utanç korkusu, benlik değerinde azalma korkusu ve diğer önemli kişileri üzme korkusu arasında negatif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Ergenlerin başarısızlık korkusu ile ana baba tutumlarının kabul/ilgi ve kontrol/denetleme boyutları arasında negatif yönlü; psikolojik özerklik boyutu ile pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu araştırma sonuçları arasında yer almaktadır