Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aslı Acı
Danışman: HADİ GÖKÇEN
Özet:Bilim, teknoloji ve yenilik alanındaki faaliyetlerin öneminin giderek artması ile Ar-Ge faaliyetlerine verilen önem de artmıştır. Artık ülkelerin gelişmişlik düzeyinin daha çok Ar- Ge faaliyetlerine yapılan yatırım ve sonucunda elde edilen yeni ürün, patent, bilimsel yayın gibi çıktılara bağlı olduğu görülmektedir. Bu çalışmada öncelikle; 28 OECD üyesi ve 5 OECD üyesi olmayan ülke olmak üzere toplam 33 ülkeye ilişkin Ar-Ge etkinliğini 4 dönem (girdilerin çıktılara dönüşümü için gerekli zaman 2 yıl olarak belirlenmiştir) üzerinden ölçmek üzere, 5 girdi ve 4 çıktı tanımlanmıştır. Bu 33 ülkenin Ar-Ge etkinliği, 5 girdi ve 4 çıktının farklı kombinasyonları ile oluşturulan 6 model ile; çıktı odaklı Charnes Cooper Rhodes (CCR) VZA modeli kullanılarak, Efficiency Measurement System (EMSVersion 1.3.) programı ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Analizler öncelikle farklı ağırlıklı girdi ve çıktılar ile daha sonra da ortak ağırlıklı girdi ve çıktılar ile yapılmıştır. 2 tip analiz sonucunda elde edilen etkinlik skorlarına göre ülke sıralamaları arasındaki ilişki SPSS (version 15.0) programı aracılığıyla, Spearman korelasyon katsayısı hesaplanarak belirlenmiştir ve çıkan sonuçlar doğrultusunda diğer analizlere farklı ağırlıklı çıktı odaklı CCR VZA ile devam edilmesine karar verilmiştir. Çalışmanın son kısmında; 33 ülkenin 4 dönem süresince gösterdiği etkinlik değişimleri, Malmquist Verimlilik Endeksi (MVE) ve Pencere Analizi yaklaşımı kullanılarak belirlenmiştir. Bu analizler için ise 6 model arasındaki ilişki SPSS programı kullanılarak, Spearman korelasyon katsayısı ile belirlenmiş ve en güçlü ilişkiye sahip 2 model seçilmiştir. MVE hesaplamaları için Data Envelopment Analysis Program (DEAP Version 2.1); pencere analizi için ise EMS kullanılmıştır. Pencere analizinde etkinlik performanslarını ülke bazında incelemenin yanı sıra, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından yayınlanan İnsani Gelişme Raporunda yer alan İnsani Gelişim Endeksi (İGE) sıralamalarına göre de incelemeler yapılmıştır. Bu çalışma kapsamında yapılan analizler sonucunda; Ar-Ge etkinliği açısından en iyi performansı sergileyen ülkelerin başta Finlandiya ve Singapur olmak üzere İsveç ve Lüksemburg olduğu; en kötü performansı sergileyen ülkelerin ise başta Rusya olmak üzere Arjantin ve Çin olduğu görülmektedir. Türkiye 6 modelin 4 döneminde de %100 etkin konuma gelemese de, hiçbir dönemde de en kötü performansa sahip ülke olmamıştır. Türkiyenin genel olarak 33 ülkenin ortalama performansına yakın bir ekinlik performansı sergilediği görülmektedir.