Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERHAN POLAT
Danışman: Serçin Karataş
Özet:
Bu araştırmanın amacı, çevrimiçi ortamlarda performans görevlerini bireysel ve işbölümüyle
gerçekleştiren öğrencilerin bağlılık (engagement) ve katılımları (participation) arasındaki
farkı incelemektir. Araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutuna
ait veriler, kullanılan çevrimiçi platformunun sistem kayıtlarındaki öğrenci etkinlik erişim
sayı ve süreleri ile Öğrenci Bağlılık Ölçeği ön ve son testlerinden alınan puanlardan
sağlanmıştır. Araştırmanın nitel boyutuna ait veriler ise canlı ders platformundan elde edilen
video ve odak grup görüşmesi kayıtlarından sağlanmıştır.
Çevrimiçi ortamlarda bireysel ve işbölümüne dayalı performans görevi gerçekleştiren
öğrencilerin katılımlarında oluşan değişimi incelemek için öğrenme yönetim sistemi
platformundan sağlanan etkinlik erişim verileri Mann Whitney U testi ile analiz edilmiştir.
vii
Ayrıca öğrencilerin canlı ders katılım süreleri de betimsel olarak gösterilmiştir. Uygulama
öncesi dönemde katılım açısından, işbölümüyle çalışanlar ile bireysel çalışanlar arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilememiştir (p=0,141 >0,05). Uygulama
sürecinde katılım açısından, işbölümüyle çalışanlar lehine istatistiksel olarak anlamlı bir fark
tespit edilmiştir (p=0,01 <0,05). Araştırma bulgularından yola çıkılarak çevrimiçi öğrenci
katılımını arttırmak için performans görevlerinin işbölümüyle kullanımının faydalı olacağı
sonucuna ulaşılmıştır.
Çevrimiçi ortamlarda bireysel ve işbölümü ile performans görevi gerçekleştiren öğrencilerin
bağlılıklarında ve bağlılığın alt faktörlerinde oluşan değişimi incelemek için Öğrenci
Bağlılık Ölçeği ön ve son test puanları Man Whitney U testi ile analiz edilmiştir. Ön ve son
test bağlılık puanlarına göre istatistiksel olarak işbölümüyle çalışan öğrenciler lehine anlamlı
bir fark bulunmaktadır (ön test: p=0,029 <0,05, son test: p=0,012 <0,05). Davranışsal
bağlılık ön test sonuçlarına göre, istatistiksel olarak bireysel ve işbölümüyle çalışan
öğrenciler lehine anlamlı bir fark yokken (p=0,018 <0,05), son test sonuçlarına göre
işbölümüyle çalışan öğrenciler lehine bir fark bulunmaktadır (p=0,006 <0,05). Duyuşsal
bağlılık ön test sonuçlarına göre, istatistiksel olarak işbölümüyle çalışan öğrenciler ile
bireysel çalışan öğrenciler arasında anlamlı bir fark yokken (p=0,08 >0,05), son test
sonuçlarına göre, işbölümüyle çalışan öğrenciler lehine anlamlı bir fark bulunmaktadır
(p=0,012 <0,05). Bilişsel bağlılık alt faktörü ön ve son test sonuçlarına göre, istatistiksel
olarak işbölümüyle çalışan öğrenciler ile bireysel çalışan öğrenciler arasında anlamlı bir fark
yoktur (ön test: p=0,271 >0,05, son test: p=0,263 >0,05). Sonuç olarak performans
görevlerinin işbölümüyle yerine getirilmesinin çevrimiçi öğrencilerin davranışsal ve
duyuşsal bağlılıklarını arttırmak için kullanımının uygun olduğu düşünülmektedir.
Çevrimiçi ortamlarda performans görevi gerçekleştiren öğrencilerin katılımları ile
bağlılıkları arasındaki ilişki araştırılırken canlı ders katılım oranları ve bağlılık son test
puanları ile Spearman ρ değeri hesaplanmıştır. İşbölümüne dayalı çalışan öğrenciler için
istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir (p=0,019 <0,05). Bireysel
çalışan öğrenciler içinse istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir (p=0,845
>0,05). Bu bulgular ışığında, çevrimiçi öğrencilerin derse bağlılık ve katılımlarını arttırmak
için performans görevlerini işbölümüyle yapmaları istenebilir.
İşbölümüyle çalışan öğrencilerin, çevrimiçi derse bağlılık hakkındaki görüşlerini belirlemek
amacıyla odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşme kayıtlarına tema analizi uygulanmıştır.
Öğrencilerin çevrimiçi öğretimde işbölümüyle çalışmayı etkili fakat zor buldukları tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Bağlılık, Katılım, Çevrimiçi Öğrenme, İşbölümü, Performans
Görevleri, Ön lisans.