Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CEM ASLAN
Danışman: SALİH ÇAKMAK
Özet:Bu araştırmanın genel amacı; görme engelli, az gören ve gören öğrencilerin yazılı ifade becerilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesidir. Bu genel amaç doğrultusunda, öğrencilerin yazılı ifade becerileri uzunluk, süre, bağdaşıklık, metin elementleri, kalite ve tutarlılık değişkenleri açısından incelenmiştir. Kesitsel tarama araştırması modelinin kullanıldığı bu araştırmaya; 111 az gören, 113 görme engelli ve 120 gören olmak üzere toplam 344 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin 89'u 5. sınıfta, 84'ü 6. sınıfta, 84'ü 7. sınıfta ve 87'si ise 8. sınıfta öğrenim görmektedir. Öğrencilerin 158'i kız, 186'sı ise erkektir. Araştırmada öncelikli olarak öğrencilere yazdırılması plânlanan metin türleri, yazma konuları ve yazma yönergeleri belirlenmiştir. Daha sonra, her öğrenci grubu için yazma materyalleri hazırlanmıştır. Ardından, altı öğrenci ile ön uygulama yapılmıştır. Veri toplamak amacıyla; 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Türkiye'nin 11 farklı ilinde görme engelliler okulu, kaynaştırma ve devlet okulunun ortaokul kademesinde öğrenim gören 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri ile uygulama yapılmıştır. Öğrencilere anı, ikna edici ve bilgi verici metin olmak üzere üç farklı metin yazdırılmıştır. Her metin için öğrencilere iki farklı yazma yönergesi sunulmuş ve bunlardan birini seçerek metin yazmaları istenmiştir. Öğrencilerin bağdaşıklık düzeylerini, metin tutarlılıklarını ve metin elementlerini değerlendirebilmek amacıyla farklı ölçme araçları kullanılmıştır. Metin kalitesi, araştırmanın çalışma grubunda yer almayan ortaokul öğrencileri tarafından yazılan ve 2, 4 viii ve 6 olacak şekilde puanlandırılan metinler aracılığıyla değerlendirilmiştir. Metin uzunluğu, öğrencilerin kullandıkları kelime sayısı bakımından incelenirken; yazma süresi ise öğrencilerin metinlerini oluştururken harcadıkları süre bakımından değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Bu kapsamda, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmış ve Post-Hoc Scheffe Testi'nden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; görme durumu açısından öğrencilerin metin uzunluklarında anlamlı düzeyde farklılıklar görülmüştür. Yazma süresinde de öğrenciler arasında anlamlı farklılıklar görülmüştür. En fazla kelimeyi gören, en az kelimeyi görme engelli öğrenciler yazmıştır. En fazla süreyi görme engelli, en az süreyi az gören öğrenciler kullanmıştır. Öğrencilerin yazma süreleri, metin türü açısından farklılaşmamıştır. Metin uzunluğunda da anlamlı bir farklılaşma görülmemiştir. Bütün öğrenciler; en fazla süreyi anı, en az süreyi ise ikna edici metin yazarken kullanmıştır. Görme engelli ve az gören öğrenciler en fazla kelimeyi anı metninde yazmışlardır. Gören öğrenciler ise en fazla kelimeyi bilgi verici metinde yazmışlardır. Sınıf düzeyine göre; az gören ve gören öğrencilerin metin uzunlukları farklılaşırken, görme engelli öğrencilerde farklılaşmamıştır. Sınıf düzeyi açısından öğrencilerin yazma sürelerinde anlamlı farklılıklar belirlenmiştir. Görme durumu açısından, öğrencilerin tutarlılık ve kalite puanları farklılaşmıştır. Metin elementlerinde de anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Anı ve ikna edici metin bağdaşıklığında farklılık görülmezken, bilgi verici ve toplam bağdaşıklık puanlarında farklılıklar görülmüştür. Görme engelli öğrencilerin metin bağdaşıklık, tutarlılık, kalite ve elementlerinin akranlarından düşük seviyede olduğu belirlenmiştir. Metin türü açısından, görme engelli ve az gören öğrencilerin tutarlılık ve kalite puanları anlamlı farklılığa sahip değilken, gören öğrenciler anlamlı farklılığa sahiptir. Metin bağdaşıklığında, öğrenciler arasında farklılıklar tespit edilmiştir. Metin türü açısından, bütün öğrencilerin metin elementleri anlamlı düzeyde farklılığa sahiptir. Araştırmanın sonunda, araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış, araştırmaya ve uygulamaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.