Lise Öğrencilerinde Akran Zorbalığı ve Bağlanma Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nuran Çakır

Danışman: CANAN GÜRSEL

Özet:

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin zorba ya da kurban olmaları ile bağlanma stilleri arasında bir fark olup olmadığını araştırmaktır. Araştırmanın ana problemi; Lise öğrencilerinde akran zorbalığı ve bağlanma stilleri puanları arasında fark var mıdır? şeklindedir. Ergenlikte sağlıklı akran ilişkilerinin gelişimde önemli bir yerinin olduğu bilinmektedir. Bu açıdan zorba ve kurban olmada riskli grupta yer alan öğrencilerin kimler olduğu ve bu öğrencilerin zorba ya da kurban olma riskini artırıcı faktörlerin neler olduğunun bilinmesi ruhsal gelişimi olumlu yönde destekleyecektir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler okullardaki akran zorbalığının meydana getirdiği olumsuz sonuçların ortadan kaldırmasında okul personeli, veli ve öğrencilere yardımcı olacaktır. Eğitim sürecinde bulunan ergen öğrencilerin akran zorbalığına/kurbanlığına eğilimlerinin bilinmesinin ayrıca okulun güvenliği, huzuru ve eğitim-öğretim kalitesi açısından da birçok yararı bulunacaktır. Bu çalışmanın bulguları risk grubunda bulunan öğrencilerin belirlenmesine ve desteklenmesine yardımcı olacaktır. Bu tür destek çalışmaları akran zorbalığının önlenmesine olanak sağlayabilecektir. Çalışma grubumuzu Ankara ili Etimesgut, Dikmen ve Yenimahalle merkez ilçelerinde bulunan üç farklı okul türündeki 395 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma için gerekli olan veriler 2014-2015 eğitim öğretim yılı birinci döneminde toplanmıştır. Araştırmada çalışma grubumuzu oluşturan öğrencilerin kişisel bilgilerini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, akran zorbalığı sürecinde bulunan öğrencileri ve bu sürece dair bilgileri belirlemek amacıyla 2002 yılında Pişkin tarafından geliştirilen Akran Zorbalığı Anketi ve öğrencilerin bağlanma stillerini belirlemek amacıyla 1994 yılında Griffin ve Bartholomew tarafından geliştirilip 1999 yılında Sümer ve Güngör tarafından Türkçeye uyarlanan İlişki Ölçekleri Anketi kullanılmıştır. Bu araştırmadaki veriler IBM SPSS Statistics 22 (Sosyal Bilimler için Paket Program) programına aktarılarak analizler tamamlanmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken kategorik değişkenler için frekans dağılımları, sürekli değişkenler için ise tanımlayıcı istatistikler verilmiştir. İki bağımsız grup arasında fark olup olmadığına bağımsız örneklem t testi ve ikiden fazla bağımsız grup arasında fark olup olmadığına ise tek yönlü varyans analizi ile bakılmıştır. İki kategorik değişken arasındaki ilişkinin incelenmesi ise ki kare analizi ile yapılmıştır. Bunun yanında bağımlı değişkenle ilişkili olup iki ya da daha fazla bağımsız değişkene dayalı olarak, bağımlı değişkenin tahmin edilmesine yönelik incelemeler ise çoklu doğrusal regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bazı temel bulgular şunlardır: Araştırmaya katılan öğrenciler en çok nötr (ilişkisiz) grupta yer alırken en az sadece kurban grubunda yer almıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin sırasıyla en çok kayıtsız bağlanma, korkulu bağlanma, saplantılı bağlanma ve güvenli bağlanma stillerine sahip oldukları tespit edilmiştir. Araştırmamızın ana problemi doğrultusunda bağlanma stilleri ve akran zorbalığı incelenmiş ancak iki değişken arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farka rastlanmamıştır.