Ergenlerin algiladiklari helikopter ebeveyn tutumlari i̇le yalnizlik düzeyinin i̇ncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ASLI HİLAL AKÇALI

Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK

Özet:

Bu çalışmada, ergenlerin algıladıları helikopter ebeveyn tutumları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda ergenlerin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumları ve yalnızlık düzeylerinin sosyodemografik değişkenlerle ilişkisine de bakılmıştır. Araştırma, İzmir ili Karşıyaka ilçesindeki devlet liseleri arasından tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak 585 ergene uygulanmıştır. Ölçek skorlarına göre 480 ergenin ailelerini helikopter ebeveyn olarak algıladıkları belirlenmiştir ve araştırma bu ergenler üzerinde yürütülmüştür. Veri toplama araçlarını; ergenlerin kendileriyle ve ebeveynleriyle ilgili soruların yer aldığı kişisel bilgi formu , ebeveynlerinin helikopter olup olmama durumunu değerlendirdikleri 2 farklı ölçek olan Helikopter Ebeveyn Ölçeği (HPS) ve Helikopter Ebeveyn Envanteri (HPI) ile algılanan yalnızlık düzeylerini belirlemek amacıyla kullanılan UCLA yalnızlık envanteri oluşturmaktadır. Araştırma sonucuna bakılarak ergenlerin, HPI ölçeğine göre; %51,9’unun yüksek helikopter değerine, %48,1’inin ise düşük helikopter değerine sahip olduğu görülmüştür.Aynı zamanda ergenlerin HPS ölçeğine göre önemli bir kısmının %61,9’unun yüksek helikopter değerine sahip olduğu, katılımcıların sadece %38,1’lık kısmının düşük helikopter puanı aldığı görülmüştür. Yalnızlık skorları ile cinsiyet arasında yapılan t testi sonucunda kadın ergenlerin UCLA yalnızlık skorlarının erkek ergenlere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ailedeki çocuk sayısı 1 olan ergenlerin HPS ve HPI ölçeğine göre ebeveynlerini algıladıkları helikopter seviyesi düşük, 2 ve daha üstü çocuk sahibi olan ebeveynlerin ise yüksek helikopter olarak algılandıkları görülmüştür. Ailedeki çocuk sayısı ile UCLA yalnızlık skorları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu fark 3 çocuk sayısına sahip olan ailelerin çocuklarının UCLA yalnızlık değerinin 1 ve 2 çocuk sahibi olan ailelerin çocuklarına göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. HPS ve HPI ölçeğine göre; hem anne yaşı 40 yaş ve altı olanların hem baba yaşı 40 yaş ve altı olanların diğer üst yaş grubuna göre biraz daha yüksek helikopter olduğu vi saptanmıştır. Araştırmada HPS ve HPI skorları ile anne eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu fark annenin eğitimi lisans ve üstü olanların helikopter eğilimi, okur yazar olmayan, ilköğretim mezunu olanlara ve lise mezunu olan annelere göre daha düşüktür. Anne eğitim durumu ile UCLA yalnızlık skorları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu fark okur yazar olmayan annelerin yalnızlık seviyesi lisans ve üstü mezunu olan annelerin yalnızlık seviyesine göre istatistiksel olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. HPS skorları ile baba eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu fark babanın eğitimi lisans ve üstü olanların helikopter eğilimi, okur yazar olmayan, ilköğretim mezunu olanlara ve lise mezunu olan babalara göre daha düşüktür. Çalışmayan anneye sahip ergenlerin UCLA yalnızlık skorları çalışan anneye sahip olanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. HPI ve HPS değişkenlerinin arasında pozitif yönlü orta seviyede bir ilişki bulunmuştur. UCLA yalnızlık skorları ile HPS ve HPI ölçeğinde helikopter eğilim seviyeleri arasında bir ilişki saptanmamıştır.