Üniversitelerdeki zorunlu ortak derslerin uzaktan ve yüz yüze eğitim uygulamalarının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Teknolojisi Ana Bilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FAHRİYE EROĞLU

Danışman: Nurdan Kalaycı Atay

Özet:

Üniversiteler, ülkelerin sosyal ve ekonomik kalkınmasına destek olacak, bilgiye dayalı bir toplumun oluĢmasını sağlayacak en önemli kurum olarak algılanmaktadır. Bu beklentinin karĢılanabilmesi için bilgiye kolay eriĢebilen, onu kullanıp üretimine katkı sağlayabilen, eleĢtirel düĢünme becerilerine sahip olan, araĢtıran, sorgulayan, yaratıcı, kendisini sürekli geliĢtiren, bağımsız düĢünebilen ve üretken öğrenciler yetiĢtirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle üniversitelerde yabancı dil, Türk dili, Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi derslerinin zorunlu ortak dersler olarak lisans/önlisans programlarında yer alması oldukça önemlidir ve bu derslerin etkili bir Ģekilde öğretimine gereksinim vardır. Çünkü öğrencilerin üniversite eğitimleri boyunca öğrendikleri ile mezuniyet sonrası öğrendikleri bilgileri birleĢtirmek; dünyanın karmaĢıklığı ve kendilerinin bu dünyadaki rolünü anlamalarını sağlamak zorunlu ortak derslerin amacıdır. Günümüzde üniversiteler öğrencilere kaliteli bir eğitim verebilmek için küresel eğilim doğrultusunda yeniden Ģekillenmeye baĢlamıĢtır. Teknolojik geliĢmeler ve bilimsel yenilikler, üniversitelerde verilen eğitim sisteminde, öğrencilerin öğrenme alıĢkanlıklarında yeniliklere neden olmuĢtur. Zorunlu ortak derslerin öğretimi, 2013 yılı öncesinde yüz yüze eğitim yoluyla yapılmaktayken 2013 yılı sonrasında bazı üniversitelerde uzaktan eğitim uygulaması yoluyla yapılmaya baĢlamıĢtır. Bu durum uygulamanın çeĢitli boyutlarıyla incelenip değerlendirilmesine iliĢkin bilimsel araĢtırmaların yapılmasını gerekli hale getirmiĢtir. AraĢtırmanın amacı, üniversitelerin vi eğitim programında yer alan zorunlu ortak derslerin uzaktan eğitim uygulamasının değerlendirilmesidir. Bu genel amaç çerçevesinde, (i) zorunlu ortak derslerin üniversite eğitim programında yer almasına, (ii) uzaktan ve yüz yüze eğitim programına, (iii) her iki eğitim uygulamasının avantaj ve dezavantajlarına ve (iv) Gazi Üniversitesi‟nde zorunlu ortak derslerin uzaktan eğitim uygulamasına yönelik öğrenci görüĢleri belirlenmiĢtir. Ayrıca, öğrencilerin uzaktan eğitim uygulamasına ve zorunlu ortak derslerin eğitimine yönelik uygulama önerileri sorgulanmıĢtır. AraĢtırma, zorunlu ortak derslerin etkili uygulamaları için; genelde uzaktan veya yüz yüze eğitim, özelde ise içerik, eğitim durumu, değerlendirme konularında program geliĢtirme çalıĢmaları yapanlara, uygulayıcılara ve yapılacak olan olası araĢtırmalara veri sağladığından önemlidir. AraĢtırma, betimsel bir araĢtırma modelidir ve nitel araĢtırma özelliği göstermektedir. Ayrıca araĢtırma, durum çalıĢması olarak desenlenmiĢtir. Bu araĢtırmanın çalıĢma evrenini, Gazi Üniversitesi‟nde 2016-2017 öğrenim yılında fen edebiyat, mühendislik, tıp, eğitim ve hukuk fakültelerinde birinci sınıfta öğrenim gören 50 öğrenci ile 2015-2016 öğretim yılında aynı fakültelerden mezun olan 50 öğrenci oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın veri toplama yöntemi görüĢmedir ve yarı yapılandırılmıĢ görüĢme formu kullanılmıĢtır. Verilerin analizinde ise içerik analizi tekniği kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın alt amaçları kapsamında elde edilen bulgulara göre öğrenciler, zorunlu ortak derslerin uzaktan eğitim uygulamasının içerik, ders iĢleniĢi (eğitim durumu) ve değerlendirme boyutlarının her birinde sorun yaĢamıĢlardır. AraĢtırma bulgularında, zorunlu ortak derslerin içeriklerinin üniversite düzeyinde bir eğitim programı için basit olduğu sonucu da yer almaktadır. Öğrenciler, zorunlu ortak ders içeriklerinin üniversitelerin farklı bölümlerine uyum sağlayacak Ģekilde değiĢtirilebilen çerçeve bir programdan oluĢmasını talep etmektedir. Ders iĢleniĢi (eğitim durumu) için de videoların yalnızca düz anlatım yönteminden yararlanılarak hazırlandığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. Öğrencilerin daha aktif olabileceği ve eĢ zamanlı (senkron) olarak iĢlenen uzaktan eğitim derslerinin hazırlanması önerilmiĢtir. AraĢtırma bulgularına göre zorunlu ortak dersler, basit sorulardan oluĢan çoktan seçmeli testler ile değerlendirilmektedir. Öğrenciler, değerlendirme boyutuna iliĢkin olarak süreç değerlendirmesi yapılmasını istemektedir. Ayrıca öğrenciler, sınav yerlerini bulmakta zorlandıklarından uzaktan eğitim uygulaması sonrasında yapılan sınavların kendi fakültelerinde yapılması gibi önerilerde bulunmuĢtur.