Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Amir Gozalı Kasın
Danışman: HİKMET BAYIRTEPE
Özet:Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM); trafik ölçümlerinde en yaygın olarak OTSS1 veya MetroCount (MC) cihazı kullanmaktadır. Bu cihazlarla; yılın 4 mevsiminde 7 gün 24 saat süreyle sayım yapılmakta ve kaydedilmektedir. Bu çalışmada, rastgele KGM 10. Bölge Karayolu Ağı seçilmiştir. Bu bölge sınırları içinde 7 il ve 29 adet düzenli trafik ölçümü yapılan Karayolu Kontrol Kesimi (KKK) bulunmaktadır. Bu KKK'larının 2003-2008 yıllarına ait ölçüm veritabanı yardımıyla önce yıllık bazda ortalama günlük trafik (OGT) ve araç hızları (OAH) ile mevsimsel bazda ortalama günlük trafik ve araç hızları arasında istatistiki modeller geliştirilerek düzeltme ve genleşme katsayıları belirlenmiştir. Bu modeller veya düzeltme ve genleşme katsayıları yardımıyla, ölçüm yapılamayan mevsim ölçümleri tahmin edilmiştir. Ayrıca, ölçüm yapılmayan yıllara veya eksik yıllara ait trafik ölçüm bilgilerinin tahmini için ise; iteratif yıllık ölçüm tahmin yöntemi kullanılmıştır. Tez Danışmanı tarafından geliştirilen bu yöntemde, önce kümeleme veya gruplandırma analizleri, sonra ayrıştırma analizleri yardımıyla çalışılan yol ağı ve KKK'ları farklı gruplar halinde irdelenerek eksik yıl tahminleri tamamlanmaktadır. Kümeleme analizinde ilk olarak çalışılan bölgedeki tüm kesimler aynı özelliklere sahip tek bir küme olarak ele alınmakta, bir önceki yıla göre değişim veya yıllık artış oranları ile eksik yıl ve mevsim ölçüm bilgileri tahmin edilerek %80 benzerlik üzerinde kümeleme ile iteratif tahmin işlemlerine başlanmaktadır. Mevsimsel farklılıklar ile düşük, orta ve yüksek trafik ve hız gibi farklı özellikleri yansıtan kümeler oluşturulmakta, bu küme sayıları azaltılarak tek bir küme kalana kadar iteratif tahmin işlemlerine devam edilmektedir. Bu çalışmada; %99 benzerlik ile başlamak üzere ayrıştırma analizi yapılabilen 8 farklı kümeden tek kümeye kadar olan analiz ve tahmin işlemleri tamamlanmıştır. Yıllık ölçümleri eksik KKK için her bir küme veya farklı özellik bazında tahminler gerçekleştirilerek değerlendirilmiştir. İlaveten, her kümeye ait yıllık ve mevsimsel bazda OGT ve OAH değerleri ile araç ve yön dağılımları belirlenmekte, elde edilen sonuçların benzetim modellerinde kullanımına yönelik değerlendirme ve öneriler geliştirilmiştir.