Resimli Öykü Kitaplarının Bazı Temel Matematik Kavram ve Becerileri Açısından İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Demet Arslan Başdağ

Danışman: HACER ELİF DAĞLIOĞLU

Özet:

Bu çalışma, 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik olarak yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılmış olan resimli öykü kitaplarının resim ve metin kısımlarında, temel matematik kavram ve becerilerine ne oranda yer verildiğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Çalışma grubu, 2005-2017 yılları arasında yayımlanmış Ankara'daki kitapevlerinde satışı yapılan, 3- 6 yaş çocuklarına yönelik, kitapların metin ve/veya resim kısmında temel matematik becerileri ve sayı kavramına yer verilen toplam 147 kitaptan oluşmuştur. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Resimli öykü kitaplarında yer alan temel matematik kavram ve becerilerine ilişkin veriler, kitapların metin ve resim kısımları ayrı ayrı incelenerek toplam cümle ve resim sayısına oranlanarak elde edilmiştir. Resimli öykü kitaplarının incelenmesi sonucunda; kitapların 96'sının 2013-2017, 51'inin 2005-2012 yılları arasında yayımlandığı belirlenmiştir. Kitapların tamamında kapak sayfasının içerikle uyumlu olduğu, sadece 25'inde yaş etiketinin bulunduğu ve yaş etiketi bulunan kitapların tamamının etikette yazan yaş grubuna uygun olarak yazıldığı tespit edilmiştir. İncelenen kitapların 67'si Türk yazarlar tarafından yazılmışken 80'i çeviri kitaptır. Bununla birlikte öykü kitaplarından bir tanesi üç boyutlu iken 84 kitap bol resim az yazı özelliğine sahiptir. İncelenen kitapların birisinde gizli sayfa olduğu, iki kitabın gerçek fotoğraflardan oluştuğu belirlenmiştir. Kitaplarda en fazla fen-doğa konusuna yer verilirken en az sanat konusu işlenmiştir. 147 kitaptan 63'ünde değerlere; 47'sinde kavramlara yer verilmiştir. Matematik beceri ve kavramları açısından bakıldığında öykü kitaplarının metin kısımlarının %18.88'inde, resim kısımlarının ise %34.22'sinde bu beceri ve kavramlara yer verildiği bulunmuştur. Resimli öykü kitaplarının metin kısımlarında geçen temel matematik kavram ve becerilerinin dağılımlarına bakıldığında en çok sayı kavramına, karşılaştırma ve sıralama becerilerine rastlanırken en az birebir eşleme ve gruplama becerilerine yer verildiği belirlenmiştir. Resimli öykü kitaplarının resim kısımlarında geçen temel matematik kavram ve becerilerinin dağılımlarına bakıldığında ise en fazla sayı kavramına, karşılaştırma ve sıralama becerilerine rastlanırken en az birebir eşleme ve gruplama becerilerine rastlanmıştır. Genel olarak bakıldığında kitapların metin ve resim kısmında en fazla sayı kavramına en az birebir eşleme becerisine yer verildiği belirlenmiştir. Kitapların metin ve resim kısımlarına bir bütün olarak bakıldığında 135 kitabın metin kısmında temel matematik kavram ve becerilerine ait cümle var iken bu cümlelerin bazılarına ait görsel bulunamamıştır. Sekiz kitapta ise görseldeki temel matematik kavram ve becerilerini doğrulayan cümlelere rastlanamamıştır. Dokuz kitapta çocukların gelişimsel özelliklerine uygun olmayan metin ve resimlere rastlanmıştır. Kitapların değerlendirme kısımlarına bakıldığında ise 147 kitabın 26'sında değerlendirme kısmına yer verilirken; değerlendirme kısmında en fazla kitabın konusuyla ilgili bilgilere ve en az temel matematik kavram ve becerilerine ait etkinliklere yer verildiği bulunmuştur. Elde edilen bu sonuçlar ışığında matematik eğitiminde resimli öykü kitaplarının eğitsel materyal olarak daha fazla kullanılması konusunda öğretmen ve aileler bilinçlendirilmesi ve üniversitelerin eğitim fakültelerinde matematik eğitimine ilişkin ders ve uygulamalarda diğer etkinliklerle bütünleştiren yapıda bir matematik programının uygulanması önerilmiştir.