Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hüseyin GÖÇMENLER
Danışman: FATMA AÇIK
Özet:Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına ana dilleri Türkçenin öğretilmesine ilişkin son yıllarda önemli çalışmalar yapılmaktadır. Ancak söz konusu çalışmaların genel olarak Batı Avrupa’da yaşayan Türk çocukları üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışma ile Amerika’da yaşayan Türk çocuklarının Türkçe öğrenme sorunlarına dikkat çekilmektedir. Bu bağlamda Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2009-2010 yıllarında hazırlanmış Türkçe ve Türk Kültürü 1-3., 4-5. ve 6-7. sınıf öğretim programı ve ders kitapları Prof. Dr. Özcan Demirel’in hazırladığı program ve ders kitabı ölçütlerine göre incelenmiştir. Çalışma kapsamında Amerika’nın Teksas Eyaleti’nde iki dilli çocuklar için hazırlanan TELPAS programı ve İnside ders kitapları incelenerek Türkçe ve Türk Kültürü programı ve ders kitapları ile karşılaştırılmıştır. Çalışma nitel bir araştırma yöntemi olan durum çalışması (örnek olay) esas alınarak yürütülmüştür. Bu kapsamda Türkçe ve Türk Kültürü dersi öğretim programı, 1-3., 4-5. ve 6-7. sınıf ders ve çalışma kitapları, TELPAS programı ve İnside ders kitapları ayrı durumlar olarak ele alınmış ve incelenmiştir. Söz konusu durumların incelenmesinde doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda Türkçe ve Türk Kültürü ders programı ile ilgili önemli eksiklikler tespit edilmiştir. Özellikle “iki dillilik” kavramının programın merkezinde yer alması gerekirken, programda bu kavrama yer verilmediği görülmüştür. Öğretmen kılavuz kitabında öğretmenler açısından işlevsel yönlendirme ve bilgilendirmelerin yapılmadığı tespit edilmiştir. Diğer taraftan kitaplardaki metinler ve aktarılmak istenen kültürel kavramlar öğrencilerin seviyelerinin üzerindedir. Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarında “çocuğa görelik” ilkesinin ihmal edildiği, didaktik bir öğretim anlayışının benimsendiği görülmektedir. Kitaplarda, öğrencilerin günlük yaşamına ve dil becerilerine daha az yer verilirken kültürel unsurlara daha çok odaklanılmıştır. Bu durum kitapları, dil becerilerinin ikinci planda kaldığı bir kültür aktarımı kitabına dönüştürmektedir. Ortaya çıkan veriler, Türkçe ve Türk Kültürü ders programı ve kitaplarının iki dillilik anlayışı çerçevesinde tekrar gözden geçirilmesini ya da yeniden yazılmasını zorunlu kılmaktadır