Dijital Hikâyelerle Desteklenen Rehberli Araştırma-Sorgulama Yaklaşımına Yönelik Öğrenci Tutumları: ‘‘Güneş Sistemi Ve Tutulmalar’’ Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve Berika DURMUŞ

Danışman: AYŞE SERT ÇIBIK

Özet:

Bu çalışmada, 6. sınıf Fen Bilimleri ‘‘Güneş Sistemi ve Tutulmalar’’ ünitesinin dijital hikâyelerle desteklenen rehberli araştırma-sorgulama yaklaşımı etkinlikleri ile işlenmesi sürecinin, öğrencilerin araştırma-sorgulamaya yönelik tutumlarına etkisinin derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılının Ekim ayı süresince kırsal kesimde yer alan bir ortaokulda, dersin öğretmeni tarafından 27 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada nicel ve nitel araştırma tekniklerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem araştırma desenlerinden gömülü desen kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutunda deney öncesi araştırma desenlerinden tek grup ön test-son test araştırma deseni kullanılmıştır. Nicel veriler Ebren Ozan, Korkmaz ve Karamustafaoğlu (2016) tarafından geliştirilen ‘‘Araştırma-Sorgulamaya Yönelik Tutum Ölçeği (ASYTÖ)’’ ve araştırmacı tarafından hazırlanan demografik sorular yoluyla elde edilmiştir. ASYTÖ 13 maddelik, beşli likert tipi bir ölçektir. Demografik sorular, öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojisi araç gereçlerine erişim durumlarını tespit etmeye yönelik sorular içermektedir. Araştırmanın nitel boyutu durum çalışması modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Nitel veriler grup günlükleri, araştırmacı tarafından geliştirilen gözlem formu ve yarı yapılandırılmış haftalık odak grup görüşmeleri kullanılarak elde edilmiştir. Nicel veriler vi SPSS 22 paket programında, parametrik ve parametrik olmayan test yöntemleriyle, nitel veriler ise betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. ASYTÖ ön test-son test puanları ‘‘İlişkili Örneklemler T-Testi’’, cinsiyete bağlı ASYTÖ puanları ‘‘Mann Whitney U-Testi’’, kız ve erkek öğrencilerin ASYTÖ ön test-son test puanları ‘‘Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi’’, alt, orta ve üst başarı seviyesinden öğrencilerin ASYTÖ puanları ise ‘‘Kruskal Wallis H-Testi’’ kullanılarak p<0,05 anlamlılık düzeyinde karşılaştırılmıştır. Nitel ve nicel veriler uygulanan yöntemin, öğrencilerin araştırma-sorgulamaya yönelik tutumlarına olumlu etkisinin olduğunu, yöntem sayesinde alt ve orta başarı seviyesindeki öğrencilerin tutum puanlarının yaklaştığını ortaya koymuştur. Öğrencilerle yapılan görüşmeler ve araştırmacı günlükleri de sonuçları destekler niteliktedir. Ayrıca öğrencilerin araştırma-sorgulamaya yönelik tutumlarının, alt grupta görev ve sorumluluklar, orta grupta ders başarısı, üst grupta ise bilginin ve öğrenmenin önemi durumlarından etkilendiği tespit edilmiştir. Bu sonucun araştırmanın önemli bulguları arasında olduğu düşünülmektedir. Tutum alt boyutlarına ait ilişkili örneklemler t-testi sonuçları değerlendirildiğinde merak alt boyutu puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir değişmeye rastlanmazken, değer verme ve kaçınma alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ayrıca uygulama sonrasında kız ve erkek öğrencilerin ASYTÖ puanları arasında kızlar lehine anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma kapsamında, 6. sınıf ‘‘Güneş Sistemi ve Tutulmalar’’ ünitesini destekleyecek biçimde hazırlanan dijital hikâye ders materyallerinin öğretmenler için emsal niteliğinde olduğu düşünülmektedir. Bundan sonra yapılacak çalışmalarda dijital hikâyelerle desteklenen rehberli araştırma-sorgulama yaklaşımı etkinliklerinin farklı değişkenler üzerine etkisi araştırılabilir