Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TEMEL EĞĠTĠM ANABĠLĠM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAVVA ÖTGÜR
Danışman: Gülhan Güven
Özet:
Bu çalıĢma anne çocuk iliĢkisi ile çocukta değer kazanımını incelemek amacıyla
yapılmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar
ilinde merkez ve merkeze bağlı kasabalarda bulunan ilk ve ortaokul bünyesinde anasınıfına
devam eden 5-6 yaĢ çocukların 662 anneleri oluĢturmuĢtur. AraĢtırmada ebeveynlerin ve
çocukların demografik özelliklerini belirleyebilmek için araĢtırmacı tarafından geliĢtirilen,
“Genel Bilgi Formu”; Anne çocuk arasındaki iliĢkiyi ölçebilmek için “ Çocuk Ebeveyn
ĠliĢki Ölçeği” ve Çocukta değer kazanımını belirleyebilmek için “Okul Öncesi Değerler
Ölçeği” kullanılmıĢtır. AraĢtırmada ölçek formlarından elde edilen verilerin
değerlendirilmesinde SPSS 18.0 (Statistical Package for the Social Sciences) programından
yararlanılmıĢtır. Yapılan bütün analizlerde anlamlılık düzeyi p≤,05 olarak alınmıĢtır.
AraĢtırmada belirtilen problemlerin çözümlenmesi amacıyla öncelikle veri toplama
araçlarından elde edilen verilere iliĢkin betimsel istatistikler hesaplanmıĢtır. Sonrasında
araĢtırmanın alt problemleri doğrultusunda verilerin çözümlenmesi gerçekleĢtirilmiĢtir.
Çözümleme sürecinde ilk olarak varyansların homojen olup olmadığı Levene testi ile test
edilmiĢtir. Varyanslar homojen ise parametrik, homojen değil ise non-parametrik testlerle
hesaplamalar yapılmıĢtır. AraĢtırmanın amaçları doğrultusunda ölçekten alınan toplam
vii
puanların bağımsız değiĢkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek amacıyla
parametrik tekniklerden bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi
(ANOVA) uygulanmıĢtır. Analizler sonucunda anlamlı farklılığın ortaya çıkması
durumunda, farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için varyansların
homojenliği kontrol edilmiĢ, homojenlik neticesinde de çoklu karĢılaĢtırma testlerinden
Scheffe testi kullanılmıĢtır. AraĢtırmadan elde edilen sonuçlara göre; çocukta değer
kazanımı ölçeğinde, cinsiyet değiĢkeni sorumluluk alt boyutunda, kız çocuklarının lehine
anlamlı bir farklılık bulunmuĢtur. Ebeveyn çocuk iliĢki ölçeğinde doğum tarihi değiĢkeni
olumlu iliĢki alt boyutunda 2012 doğumluların lehine bir farklılık elde edilmiĢtir. Ayrıca
çocukta değer kazanımı ölçeğinde; genel puan ortalamalarının çocuk sayısı değiĢkenine
göre anlamlı düzeyde farklılaĢmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır. AraĢtırmada Ģu önerilerde
bulunulmuĢtur. Yapılacak farklı çalıĢmalarda hem anne hem de baba ya ölçekler
uygulanarak okul öncesi dönem çocuklarının hem anne hem de babasıyla olan iliĢkisi ve
çocuğunun değer kazanımında hem anne hem de babasının görüĢleri neticesinde bir
sonuçla inceleme yapılabilir. Bu çalıĢmada çocukların değer düzeylerini belirlemek
amacıyla ölçeğin yalnızca aile formuna yer verilmiĢtir. Yapılacak farklı araĢtırmalarda
ölçeğin öğretmen ve çocuk formları da kullanılarak derin incelemelerde bulunulabilir.
Anahtar Kelimeler : Anne-çocuk iliĢkisi, Değerler eğitimi