Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAHİME FİLİZ KİREMİT
Danışman: Zeynep Fulya Temel
Özet:
Bu araştırma, CLIL (Content and Language Integrated Learning) yöntemine dayalı olarak verilen dil eğitimi programının okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden geçici koruma altındaki Suriyeli çocukların dil gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın katılımcıları 2016-2017 eğitim öğretim yılında Konya ilinde bir ilköğretim okuluna bağlı iki farklı anasınıfına devam eden geçici koruma altındaki Suriyeli çocuklardan oluşmaktadır. Araştırmanın katılımcı grubunu çalışma grubunda 18, kontrol grubunda 18 olmak üzere üç-beş yaş grubu geçici koruma altındaki Suriyeli 36 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın amacına uygun olarak ön-test, son-test, kalıcılık testi, kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada, çocuklar ve aileleri hakkında bilgi edinmek amacı ile araştırmacı tarafından geliştirilen “Çocuk ve Aile Bilgi Formu”, çocukların zekâ düzeylerini ölçmek amacı ile “Goodenough-Harris Bir Adam Çiz” ve CLIL yöntemine dayalı dil gelişim programının etkililiğini belirlemek amacıyla “TİFALDİ Alıcı Dil Kelime Alt Testi” kullanılmıştır. Daha önceden anadili Türkçe olan çocukların alıcı dil gelişimleri ölçmek amacı ile tasarlanan TİFALDİ Alıcı Dil Kelime Alt Testinin Suriyeli çocuklar için de kullanılabilirliğinin belirlenmesi amacı ile iki-sekiz yaş aralığında 97 Suriyeli çocukla çalışılmış ve yapılan güvenirlik anazi sonucunda ölçeğin Suriyeli çocukların alıcı dil gelişimlerini ölçmek için kulanılabilir olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya
vi
başlamadan önce çocukların alıcı dil gelişim düzeylerinin belirlenmesi amacı ile ön testler uygulanmıştır. Uygulan ön testler sonucunda çalışma ve kontrol grubundaki çocukların alıcı dil gelişimleri arasında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Çalışma grubuna 31 hafta boyunca CLIL yöntemine dayalı olarak hazırlanan dil eğitim programı uygulanmıştır. Hazırlanan program, çalışma grubuna haftada iki gün, 62 oturum şeklinde uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise normal uygulanan eğitim programının dışına çıkılmamıştır. Çalışma grubunda 31 hafta süren uygulamanın ardından çocuklara verilen eğitimin etkisini ölçmek amacı her iki gruba da son test uygulaması yapılmıştır. Son testlerin uygulanmasından üç hafta sonra çalışma grubundaki çocuklara kalıcılık testi uygulaması yapılmıştır. Çalışma grubundaki çocuklara verilen eğitim programı uygulamasının ardından ön test puanları ortak değişken olarak alınarak ANCOVA sonuçları hesaplanmış, çalışma ve kontrol grubundaki çocukların son test puanları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür (F(1, 33)=120,31, p<.01; η2=0,785). Eta kare incelendiğinde, 0,785 çıkan değer, verilen eğitimin etkililiğinin yüksek olduğunu göstermiştir. Çalışma ve kontrol gruplarının ön test puanlarına göre düzeltilmiş son test oranları belirlenmiştir. Çalışma grubu düzeltilmiş ortalamasının (69,28) kontrol grubu düzeltilmiş ortalamasından (28,00) anlamlı olarak daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, çalışma ve kontrol grubundaki çocuklar karşılaştırıldığı zaman, çalışma grubuna verilen dil eğitimi programının çocukların aldıkları puanları olumlu yönde etkilediği görülmüştür. Hazırlanan eğitim programının geçici koruma altındaki Suriyeli çocukların dil gelişimlerinde kalıcı bir etki yarattığı da kalıcılık testi sonucunda görülmüştür. Yapılan bu çalışma okul öncesi dönemde Türkçenin ikinci dil olarak öğretilmesinde CLIL yöntemine dayalı dil gelişim programının kullanılabilir olduğunun belirlenmesi amacıyla önem taşımaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak geçici koruma altındaki Suriyeli çocukların Türkçe dil gelişimlerini desteklemek amacı ile ebeveynlere, öğretmenlere ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Alıcı dil gelişimi, CLIL yöntemi, geçici koruma altındaki Suriyeli çocuklar