Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KEMAL GÜNEŞ
Danışman: Sevil Filiz
Özet:
Bu çalışmada Polya’nın adımlarına göre çevrimiçi olarak rutin olmayan problemlerle yapılan problem çözme öğretiminin öğrencilerin problem çözme inançları ve becerileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında Aksaray ilinde gerçekleştirilmiştir. Aksaray ilindeki bir ortaokulun 7. Sınıflarında öğrenim gören iki şubede 21+21 toplam 42 öğrenci ile araştırma yürütülmüştür. Problem Çözme Başarı Testi” ön test sonucu grupların denk olduğu belirlenmiştir. Verilerin toplanmasında öğrencilerin problem çözme inançlarına ilişkin veri elde edilmesi amacıyla Hacıömeroğlu (2011) tarafından Türkçe ’ye uyarlaması yapılan ‘Matematiksel Problem Çözmeye Yönelik İnanç Ölçeği’ kullanılmıştır. Problem çözme becerileri ile ilgili veri elde edilmesi için Yüksel Dede ve Süleyman Yaman (2008) tarafından geliştirilen “Problem Çözme Becerileri Ölçeği”, araştırmacı tarafından geliştirilen “Problem Çözme Başarı Testi” ve “Rutin Olmayan Problem Çözme Testi (ROPÇT)” kullanılmıştır. Denel işlem sürecinde Deney grubunda Matematik Uygulamaları dersinde rutin olmayan problemler Polya’nın adımlarına göre (problemi anlama, plan yapma, planı uygulama ve kontrol) ele alınmıştır. Kontrol grubunda ise aynı problemler öğretmenin planladığı şekilde işlenmiştir. Bu araştırmada denel işlem süresi 10 haftadır. Araştırmada şu sonuçlar elde edilmiştir: Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin gruplarararsı karşılaştırmalarda hem “Matematiksel Problem Çözmeye Yönelik İnanç Ölçeği” öntest puan ortlamaları arasında hem de sontest puan ortalamaları arasında anlamlı farklılık belirlenmemiştir. Ancak Deney grubunun öntest-sontest puan ortalamaları arasında sontest lehine anlamlı farklılık belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan “Problem Çözme Becerileri Ölçeği’ne” göre gruplararası karşılaştırmada Deney grubu ile Kontrol grubunun öntest puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak farklılık bulunmamasına karşın sontest puan ortlamaları arasında deney grubu lehine anlamlı fark bulunmuştur. Bununla birlikte grup içi Deney hem de Kontrol gruplarının öntest-sontest puan ortalamaları arasında sontestler lehine anlamlı farklılık belirlenmiştir. “Problem Çözme Başarı Testi” sontest karşılaştırmalarında da Deney grubu lehine anlamlı fark bulunmuştur. Aynı şekilde grupların “Rutin Olmayan Problem Çözme Testi” performans görevleri puan artalamaları ararsında deney grubu lehine son test lehine anlmalı fark bulunmuştur. Hem deney Deney hem de Kontrol grubu öğrencileri rutin olmayan problemleri çözerken farklı stratejiler kullanmış olsalar da Deney grubu öğrencilerinin kullandıkları stratejiler daha fazladır. Kontrol grubundan farklı olarak Deney grubu öğrencileri; şekil/diyagram çizme, sistematik liste hazırlama, tablo oluşturma, örüntü bulma, veriyi düzenleme, matematik cümlesi yazma ve geriye doğru çalışma stratejilerini kullanmışlardır. Sonuç olarak; çevrimiçi yapılan ve rutin olmayan problemlerle Polya’nın adımlarına göre yapılan öğretim 7.sınıf öğrencilerinin hem matematiksel problem çözme inançları, hem problem çözme becerileri hem de problem çözme başarı ve stratejileri üzerinde etkili olmuştur, denilebilir. Problem çözme uygulamalarının da Polya’nın belirlediği problemi anlama, plan yapma, planı uygulama ve kontrol adımlarına göre ele alınması önerilebilir.
Anahtar Kelimeler : Rutin Olmayan Problemler, Problem Çözme İnancı, Problem Çözme Becerisi.